Cədvəl 4.24
I ml maye peyində bakteriyaların miqdarı.
Mikroorqanizmlər
Maye peyin
Donuzlarda
İBM
Aerob bakteriyala
10
6
– 7,5.10
7
3,4.10
8
– 4.10
8
Anaerob bakteriyalar
10
7 –
2.10
3
8.10
7 –
2.10
12
Bağırsaq çöpü qrupundan olan
bakteriyalar
10
4
- 3,8.10
6
10
3
-3.10
5
Enter koklar
0 – 1,2 .10
2.10
6
– 7.10
5
Stafilakoklar
10
6
- 10
12
10
5
- 10
7
Süd turşusu bakteriyaları
1,2.10
4
– 2,4.10
7
3.10
4
– 8.10
5
Aerob sporlar
10
2
– 4,9.10
4
10
2
– 1,2.10
6
Klostridilər
1,8 10
2 –
4.10
4
2.10
2
– 1,6.10
4
Salmonellalar
Bir çox hallarda rast gəlinir
Göbələklər
3.10
2
– 6.10
4
2.10
2
– 4.10
4
412
Texnoloji layihələndirmə normalarına uyğun olaraq bərk tullantıların
sutkalıq ayrılması 4.25-də cədvəlində verilmişdir.
Cədvəl 4.25
Ġri buynuzlu mal-qarada ekskrementin sutkalıq çıxımı
Heyvanların qrupları
Gün ərzində bir heyvandan
olan ekskrementin miqdarı
Hesablama nəmliyi, %n
Törədici-buğalar
40
86
Inəklər
5
88,4
3 aylıq buzovlar
4,5
9,8
3-6 aylıq buzovlar
7,5
87,4
4 aya qədər buzovla
7,5
7,4
4 – 6 aylıq buzovlar
14
87,2
6 – 12 aylıq buzovlar
14
87,2
6 aylıqlar
27
86,7
6 – 12 aylıqlar və düyələr
26
86,2
12 aydan böyük olanlar
35
84,9
Peyin çıxımı (kq) bu formula ilə (burdaq dövrdə) hesablanır:
M
b
= 0,85n
h
.
( m
e
.
k
k
+m
n
)
.
T
d
(4.6.)
Otarma dövründə: M
o
= 0,75
.
n
h
.
(m
e
.
k
k
+m
n
). T
o
.
k
n
(4.7)
Burada; n
h
– heyvanların sayı, m
e
- sutka ərzində heyvandan çıxan
ekskrementin norması (kq); k
k
- yemlə təmin olunmanın düzəliş əmsalıdır
(cədvəl 4.24); m
n
– sutkada 1 baş heyvana döşənəyin kütləsi, kq; T
d
– bur-
daq dövrün müddəti; T
o
– otarılma (otlaq) dövrünün müddəti; günlər; 0,75
və 0,85 - otarılmayan və otlaq dövründə peyinin təbii azalmasının (çıxımı-
nın) uçot əmsalı; k
n
- heyvanların axurlarda və ya yay mövsümündə həyətdə
bağlı olaraq yerləşməsi zamanını nəzərə alan əmsal (0,85- heyvanların bağlı
yemlənməsində; 0,5 - heyvanların tövlədə yerləşdirilməsində; 0,33 -
yaylaqlarda).
Cədvəl 4.26
Yemlə təmin olunmadan asılı olan ekskrement çıxımının normativlərin
düzəliĢ əmsalı
Bir baş heyvanın yemlə təmin olunması
(otlaq yemlərini nəzərə almaqla), s. y.v.
Əmsal k
k
28 – 30
0,65
3 – 35
0,74
35 – 40
0,82
0 – 45
0,93
45 – 50
1
50-dən çox
1,0
413
Quş zılının çıxımı aşağıdakı formula ilə hesablanır:
M
qz
= n
q
.
(m
e
+ m
d
)
.
T
s
.
k
q
(4.8)
Burada n
q
- quşların sayı baş; m
e
- sutka ərzində bir quşdan zılın kütləsi
kq; m
n
,- bir quşa 1 sutkada olan döşənəyin kütləsi, kq; T
s
- tərkibin davam
etmə müddəti, günlər; k
q
- zılın quruma əmsalı (0,7- quşlar qəfəsdə saxla-
narkən; 0,50 - 0,55 döşəmədə saxlanarkən).
Cədvəl 4.27
QuĢlardan quĢ zılının sutkalıq çıxımı (NTP 17 - 99)
Quş qrupları
Sutkada bir quşdan
ekskrement çıxımı, kq
Hesablama
nəmliyi, %
1
2
3
Yaşlı quşlar
Toyuqlar: yumurtlayan valideyn sürüsü
0,189
71 – 73
Yumurtlayan sənaye sürüsü
0,175
71 – 73
ətlik valideyn sürüsü
0,276
71 – 73
Hind quşları
0,45
64 – 66
Ördəklər
0,423
80 – 82
Qazlar
0,594
80 – 82
Yetkin təmirli
Yumurtlayan toyuqlar (yaş, həftə): 1 4
0,024
66 – 74
5 – 9
0,097
66 – 74
10 – 12
0, 176
66 – 74
Ətlik quşlar (yaş, həftə): 1 – 8
0,14
66 – 74
9 – 18
0,184
66 – 74
19 – 26
0,288
66 – 74
Hind quşları (yaş, həftə): 1 – 17
0,378
70 – 72
18 – 33
0,48
70 – 72
Qazlar (yaş, həftə): 1 – 3
0,33
76 – 78
4 – 9
0,48
76 – 78
10 – 30
0,495
76 – 78
31 – 34
0,495
76 – 78
Ördəklər (yaş, həftə): 1 – 7
0,23
76 – 78
8 – 21
0,21
76 – 78
22 – 26
0,234
76 – 78
8 – 21 (ağır kross)
0,234
76 – 78
22 – 28 (ağır kross)
0,253
76 – 78
Yeniyetmələr ətlik üçün
Cücə - broylerlər (yaş, həftə): 1 – 8
(çərçivələrdə)
0,135
66 – 74
1 – 9 (döşömədə)
0,158
66 – 74
414
davamı
1
2
3
Hind quşları (yaş – həftə): 1 - 8
0,175
70 - 72
9 – 16
0,364
70 – 72
9 – 23
0,42
70 – 72
Qazlar (yaş, həftə): 1 – 3
0,352
76 – 78
4 – 9
0,48
76 – 78
Ördəklər 1 – 8 həftəlik
0,23
76 – 78
Hidravlik peyin çıxarmada döşənəksiz maye peyin alınır, hansı ki,
çıxımı suda ıyıqlaşma dərəcəsindən asılıdır və aşağıdakı formula ilə hesab-
lanır:
M
hp
= n
h
.
m
e
.
y
ə
.
(100 – w
e
)
.
T
m
/ 100 – w
p
(4.9)
burada n
h
– heyvanların sayı, baş; w
e
– ekskrimentin nəmliyi %-lə; T
m
– tərkibin davamlı saxlanma müddəti, günlər; w
p
– maye peyinin nəmliyi
(zılın) %-lə. Bərk və maye tullantılarda biogen elementlər böyük miqdarda
toplanır, eləcə də mikrolelementlər (cədvəl 4.28).
Cədvəl 4.28
DöĢənəksiz peyinin kimyəvi tərkibi
Maddələr və
göstəricilər
Peyin fraksiyası, mq/l
Miroelement
Peyin fraksiyası, mq/l
Maye
Bərk
Maye
Bərk
N
4370
58800
Barium
-
0,09
P
2
O
5
9 0
1 00
Alüminium
1 ,2
18,6
K
2
O
4978
4800
Dəmir
16,2
9,
NH
4
1430
208000
Marqa s
1,6
1 9
CO
3
20 6
2160
Nikel
0,05
0,01
HCO
3
4758
4026
T tan
0,3
0
Cl
00
90
Vanadium
0,01
0,0
N
50
485
Lantan
0,27
0,09
Ca
138
248,8
Berill um
0,01
-
Mg
2 0,3
47,7
Gümüş
0,0
-
pH
7,15
-
Qurğuşun
0,05
0,01
Quru qalıq
13500
-
Xrom
0, 2
0,01
Deşilmiş
qalıq
3500
-
Molibden
0,01
-
Oksigenlik,
mq/l O
2
5
0
3280
Si k
-
0,19
Mis
0,1
0, 5
Kü , %
2
18
-
-
-
Asılı
mad.mq/l
-
16
-
-
415
Peyinin bərk fraksiyasını xəndəklərdə komprostlaşdırırlar (hündürlüyü
1,5-2m, eni – 2,5m). Kompostlaşdırma prosesində 4 mərhələni ayırırlar:
Dostları ilə paylaş: |