M ü n d ə r I c a t

Substratın  fermentasiyası.  Hazırlanan  substrat  fermentasiya  mərhəl-

əsini  keçəndə  onda  olan  helmintlərin  yumurta  və  sürfələri,  eləcə  də  alaq 

otların  toxumları  məhv  olur.  Fermentasiyanı  həm  təbii,  həm  də  sürətlən-

dirilmiş rejimdə aparmaq olar. Təbii rejimdə üzvi tullantıların növündən ası-

lı olaraq 6-7 ay proses davam edir. Sürətləndirilmiş rejimdə bu müddət 1-3 

ava qədər qısalır. Fermentasiyanı tezləşdirmək üçün qalıqlara buralara yığır, 

sonra  boru  ilə  üstünə  50-60°C  temperaturda  isti  buxar  vurulur.  Özü  qızış-

mağa  imkan  olmayan  substrat  20-30  sm  qalınlıqda  sərilir  və  1,0-1,5  m 

enində,  tam  isladılaraq  70-80%  nəmləndirilir.  Sonra    10-15  gün  saxlanılır. 

Bundan  sonra  1  m2-ə  1,5-2,5  min  fərd  olmaqla  qurdlar  məskunlaşdırılır. 

Substratın  nəmllyini  qorumaq  üçün  onu  doğranmış  saman  və  ya  xaşa  ilə 

örtürlər. 

Fermentasiya  prosesində  kimyəvi  reaksiya  gedir,  nəticədə  peyində 

olan  sidik  və  hippur  turşusu.  parçalanırlar,  (NH

4

  )

2

СОз-a  keçir.  Hansı  ki, 

NHз, C0

2

 və Н

2

0 ayrılır. 

 

C 

6

H 

5

CONHCH 

2

COOH →(NH 

4

) 

2 

СOз →NH

3

 + CO

2

 + Н 

2 

O 

 

Baza  substratın  əlverişliyinin  son  nəticəsi  «50  qurd  nümunəsi»  ad-

lanır. Əgər gündüz və ya güclü süni işıqlandırmada az miqdarda substrat da 

yerləşdirilmiş 50 qurd nümunəsi həmin dəqiqə substratın dərinliyinə girib 1   

sutka gizlənsə, deməli substrat qurdlanma üçün  hazırdır. Qurdların təsirin-

dən substratın parçalanmasının sürəti, peyinin yetişməsi sürətindən 2-3 dəfə 

artıqdır.