M ü n d ə r I c a t

 

Rəyçilər:                     Z.A.Ġbrahimov 

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin                                     

Ekologiya  və meşəçilik kafedrasının                                                 

professoru, a.e.d.           

                                       A.F. Həsənova  

AMEA-nın Torpaqşünaslıq və Aqrokimya                                                 

İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, dos.              

                  

 

Ġzabella Teymur qızı Qasımova , Musa Əhməd oğlu Bayramov 

Kənd təsərrüfatı ekologiyasından praktikum (Ali məktəblər üçün dərs vəsaiti)     

Bakı: ―Elm‖ nəşriyyatı, 2016– 534

 

səh. 

   

 

 Dərs vəsaitində aqroekoloji vəzifələrin həllinin müasir informasiya texnologiyalarına baxılır.  

Torpağın  həddindən  çox  şumlanması,  eroziya  prosesləri,  kimyəvi  və  radioaktiv  çirklənməsi, 

həddən  çox  kipləşməsi,  aqrolandşaftların  davamlılığına  və  məhsuldarlığına  təsir  edən  pozuntu-

larla  bağlı  olan  ekoloji  vəziyyətin  qiymətləndieilməsinə  dair  metodlar  və  misallar  verilir.  Bit-

kilərin  suya  tələbatının,  əkinlərdə  maili  axınların  qiymətləndirilməsi  və  onun  tənzimlənməsinin, 

texnogen  çirklənmənin  və  lilləşmənin  su  obyektlərinə  təsirinin,  su-mühafizə  zonalarının  müəy-

yənləşdirilməsi  və  suyun  keyfiyyətinin  nəzəri  və  praktiki  aspektləri  geniş  şərh  olunur.  Müxtəlif 

mənbələrdən  atmosferə  atılan  çirkləndirici  maddələrin  və  müəssisələr  üçün  sanitar-mühafizə 

zonalarının  hesablanması  aparılır,  atmosfer  çirklənməsinin  kənd  təsərrüfatı  bitkilərinin  məh-

suldarlığına, ətraf mühitə və əhaliyə təsiri qimətləndirilir. Dənlilərin emalı, ərzaq, ət, süd sənayesi 

tullantılarının, ferma biogeosenozlarını və tullantıların gübrə, vermikultura, suvarma üçün istifadə 

qaydaları,  eləcə  də  aztullantılı  istehsalın  kriteriyalarının  alqoritmləri  və  misalları  verilmişdir. 

Texnogenez şəraitində məhsulun keyfiyyətinin qiymətləndirilməsinin, əkinçilik sistemlərinin baza 

elementlərinin,  aqrolandşaftda  təbii  kənd  təsərrüfatı  yerlərinin  optimallaşdırılması,  eroziya-

təhlükəli  torpaqların  quruluşunun  təşkili,  otlaq  biogeosenozlarının  yüklənməsinin  qiymətlən-

dirilməsinin  metodları  və  nümunələri  göstərilir.  Texnogen  təsirlərin  intensivliyinin  təbii  ətraf 

mühitə  və  təbiətdən  istifadənin  iqtisadi  mexanizmlərinə  təsirinin  qiymətləndirilməsinin  ekspert-

informasiya sistemləri və metodları şərh olunur.  

Dərs  vəsaiti  aqrar  universitetin  tələbələri,  eləcə  də  ekologiya  və  təbiəti  mühafizə  sahəsinin  

mütəxəssisləri  üçün nəzərdə tutulur.