M ü n d ə r I c a t

7.6.Daimi mənbələrdən atmosferə çirkləndirici maddələrin  

atılmasına görə ödəmənin hesablanması 

       

Təbiətdən  istifadəçiyə  təyin  olunmuş  atılmaların  yol  verilən  həddini 

keçməyən  miqdarda  çirkləndirici  maddələrin  atılmasına  görə  ödəmə  P

yv 

(manat), aşağıdakı formula ilə təyin olunur: 

                             

e

tn

n

i

i

yn

A

H

M

P







1

                                     (7.22) 

burada,  M

i

  –  çirkləndirici  maddəsinin  faktiki  atılması  (ton)  hansı  ki, 

YVA  (M

yva

)  kiçikdir;  H

bn

  –1  ton  i  maddəsinin  yol  verilən  atılma  (YVA) 

həddində atılmasına görə ödəmənin baza normativi, manat; A

e

–ekoloji situa-

siya  əmsalı  və  RF-nin  iqtisadi  rayonlarında  atmosferin  əhəmiyyəti  əmsalı 

(cədvəl 7.7) 

Müəyyən olunmuş limit həddində çirkləndirici maddələrin atılmasına  

görə ödəmə (P

e

, manat), başqa sözlə nə vaxt limit atılmaları YVA-dan çox 

olarsa, onda aşağıdakı formula ilə ödəmə hesablanır: 

---

527 

 

                        

e

ei

n

i

ei

e

A

H

M

P







1

;               M

ei

>M

yva       

olduqda,         (7.23) 

 

burada,  M

ei

  –  limit  həddində  i  çirkləndirici  maddəsinin  atılmaları,  t;  

H

bl

  –  müəyyən  olunmuş  limit  həddində  1  t  i  çirkləndirici  maddəsinin 

atılmasına görə ödəmənin baza normativi, manat.    

Çirkləndirici maddələrin limitdən yüksək atılmasında ödəmə, P

ly

 (ma-

nat),  başqa  sözlə  faktiki  atılma  limit  atılmasından  çox  olarsa,  onda  ödəmə 

aşağıdakı formula ilə hesablanır:  

                       

e

l

n

i

sli

sl

A

H

M

P

2

1

5







                                  (7.24)  

 

burada,  M

sli

  –i  çirkləndirici  maddəsinin  limitdən  yüksək  atılması,  t;  

H

bi

 - 1 ton i çirkləndirici maddəsinin təyin olunmuş limit həddində atılması-

na görə ödəmənin baza normativi, manat.    

Atmosfer havasının çirkləndirilməsinə görə ümumi ödəmə: 

                                                                   

                          P = P

yvA

  +  P

e

  +  P

sl

                                  (7.25) 

formulu ilə təyin olunur. 

Misal.  Daimi  mənbədən  atmosferə  çirkləndirici  maddənin  atılmasına 

görə  ödəməni  hesablamaq  və  təbiəti  mühafizə  tədbirləri  tətbiq  etməklə, 

qənaət olunmuş vəsaitin miqdarını müəyyən etmək tələb olunur. 

İlkin  məlumatlar.  Müəssisəyə  tullantıların  limiti  müəyyən  olunub 

(cədvəl 7.8). Yol verilən atılma (YVA)  86 ton təşkil edir.