M umarova, М. Nabiyeva

-rasm . Nilufar q u sh c h a n i qo'liga ko'tarib oldi. A ka- singil q u sh c h a n i uylariga olib ketishdi.

3 -rasm . B a h o r keldi. Kunlar isidi. Ular q u s h c h a n i uchirib y u b o - rishdi. {31 so'z)


Imlo: S o ' z oxiridagi jarangli v a ja ra n g s iz u n d o sh la rn in g imlosi (ko'rib, uchirib) eslatiladi v a singlisi, aka-singil so'zlari k a r to n g a yozilib ko'rinadigan joyga ilib qo'yiladi.
M a tn qism larining ketma-ketligi (tartibi) buzilgan h o ld a yozuv t a x t a s ig a yoziladi. O'qituvchi rasm larni n a v b a t bilan y o zu v t a x t a s ig a iladi. O 'quvchilar rasm larni kuzatib, h a r bir r a s m g a oid qism larni aniqlaydilar v a tartibiga m o s l a b q ism la rg a r a q a m qo'yadilar. (Bu ishni bir o 'quvchi bajaradi.) O'qituvchi o'quvchilarning hikoyani q a n d a y tushunganliklarini bilish m a q s a d i d a quyidagi savollarni beradi:

• 
  Nilufar q u sh c h a n i nim a qildi?
  
• 
  Ular q u sh c h a n i q a c h o n uchirib y u b orishdi?
  

O 'quvchilar hikoyani y o z i sh d a n oldin ifodali o'qib, q a y t a hikoya qiladilar. Matn berkitilib, o ' quvchilar m ustaqil ra v i sh d a b a y o n yozadilar.

49
M A T N B O 'L A K L A R IN IN G T O 'L IQ M A Z M U N IN I Q A M R A B O L M A G A N H O L D A S A V O L L A R G A J A V O B Y O Z IS H

U C H U N M A T N L A R

Bu m ashqlar uchun tanlangan m atnlam ing hajmi oldingi bayon matnlariga qaraganda kengroq bo'ladi. Savollar esa shunday yozilishi kerakki, ularga berilgan javob o'quvchilarning im koniyatlariga mos bo'lsin.

Bunday mashqlar o'quvchilarning butun matnni tahlil qilishdagi tu-
shunchalarini o'stiradi. Birgalikda tuzilgan javoblar o'quvchilarning fikrlash qobiliyatlarini tartibga soladi va gap tuzish ko'nikmalarini mustahkamlaydi. Chunki ular, ko'pincha, savollarga to'liq gap bilan javob beradilar. Ushbu savollarga javob yozish o'qituvchi yordamida amalga oshiriladi. Shunda javoblaming mazmuni rejada berilgan savollarga mos bo'ladi.


B og‘
M a n a katta b o g ‘. B og' da olma, nok, anor, gilos bor.
Hovlida e s a bir tup tok bor. Uni Karim o ta ekkanlar. T okka Karim ota qaraydilar. Uning osilgan novdalarini bog'laydilar, ortiqchasini kesadilar.
Salim chipta tayyorladi. B o g ' b o n g a y o rd a m berdi. Karim o ta S a l im d a n x u r s a n d bo'ldi. (41 so'z)