Imlo:holatga,rahmi,cho'pni,falokatso'zlarining imlosi ustida ishlanadi.
Tahlil: M atnning to'rtinchi q ism idagi «Ari cho'pni kema qilib, falokatdanqutuldi»g ap i q a n d a y m a ’noni bildiradi? « K abutar arining qutulishi uchun n im a qildi? K a b u ta r q a n d a y qilib tu z o q d a n qutuldi?» kabi sa v o l la rg a javob beriladi.
Reja: 1. Arining u c h i s h g a kuchi y e tm a y qoldi. 2 . K abutar arini ko'rib qoldi.
3 . Bola k a b u t a rg a tu z o q qo'ydi. 4. K abutar falokatdan qutuldi.
70
B E R I L G A N R E J A A S O S I D A T A N L A B B A Y O N Y O Z I S H U C H U N M A T N L A R
Sariqip
1. K arim a k a s h ta tikib o 't irgan edi. D u g o n asi N asib a kelib qoldi. U ning kelg an id a n K arim a sevinib ketdi.
2 . N asib an in g sariq ipi t a m o m b o ' lg a n edi. K arim adan o zg in a sariq ip so'radi. U h a m ta m o m bo'lganligini aytdi.
S h u p a y t K arim aning o r q a s i d a y o tg a n m u sh u k c h a qimirlab qoldi. U b e x o s d a n q u t ic h a g a tegib, uni y u m a la t ib yubordi. Q u t ic h a ochilib ketdi. U n d an sariq, qizil iplar sochilib ketdi.
. N a s ib a yalt etib K a r im a g a q a ra d i . K arim a qilgan ishidan xijolat bo'ldi. U sochilib y o tg a n iplarini yig'ishtirib q u t ic h ag a soldi.
( Bayon u c h u n hikoyaning ikkinchi q ism id an foydalaniladi). (73so'z. 45-55so'zhambo'lishimumkin.)
Imlo:payt, bexosdan, sochilib, ya ltetib, xijolat so'zlarining imlosi u s t id a ishlanadi.
Tahlil: (Sinf yozuv t a x t a s ig a o ld in d a n yozib qo'yilgan m a tn ochiladi v a o'qitiladi.) N im a u c h u n K arim a se v in d i? N asib a K arim adan nima so ' ra d i? K arim a nim a d e d i? N im a u c h u n N a s ib a K arim aga qaradi? K arim a q a n d a y ah v o lg a tu sh d i? : *
O'qituvchi o 'quvchilarga h ikoyaning e n g qiziqarli qismini bayon qilishlari kerakligini aytadi va a n i q l a s h u c h u n savol beradi. K arimaning siri qaysi q i s m d a ochiladi?
J a v o b olingach, o'qituvchi hikoyani K arim aning siri ochilishi haqida yozish lozimligini tushuntiradi v a s h u joyini o'qiydi.
O 'qilgan to'rtinchi p a r c h a q a y t a hikoya qildiriladi.
Sinf y o zu v t a x ta s ig a o ld in d a n yozib qo'yilgan reja ochiladi. 0 ‘q uvchilarning rejaning birinchi q i sm ig a b e r g a n javoblari tahrir qilinadi va yoziladi. Ish s h u n d a y t a r z d a d a v o m etadi.
Reja: N a s ib a n in g sariq ipi t a m o m bo'ldi. 2 . Q u t ic h a ochilib ketdi.
3 . K arim a xijolat chekdi.
71
O t a x u r s a n d
B a h o r keldi. O'riklar gulladi. A m m o R u s tam jo n hovliga e k k a n o'rik daraxti gullamadi.
R u s tam jo n halok bo'lgan. O t a o'g'lining xotirasi u c h u n hovlidagi o'rikni p a rv a r i sh qilardi.
O'rik e s a qurib qolibdi. Buni k o ' rg a n H am ro b o y o ta ko'ziga y o sh olibdi. Bolalar otani x u r sa n d qilm oqchi bo'lishibdi. Ular qu r ig an o'rik daraxti atrofidan d a n a g id a n c h iq q a n nihollarni ko'chirishibdi v a ularni m a k ta b bo g ' ig a ekishibdi.
O ta h a m bolalarga y o rd am lash ib d i . Bolalar nihollarni parvarish qilibdilar.
Ko'p o 'tm ay, y o s h o'rik d arax t lari hosilga kiribdi. Buni ko'rgan H am ro b o y o taning ko'zlarida s e v in c h yoshlari qalqibdi. (77so'z.50-55so'zhambo'lishimumkin.)