Mahalla va oila

Suhbatning bu darajasiga o‘tishda quyidagilarga tayanish tavsiya 
etiladi:
a) mijoz hikoyasida ifodalangan dalil va asoslarga;
b) suhbat olib borishning muayyan usullariga;
v) mijoz xususidagi farzandlari yoki turmush o‘rtog‘i fikriga. 
Mijoz tomonidan bayon qilingan muammoli vaziyatlarni aniqlashtirish 
jarayonida mijozning o‘zi aytayotganlari bo‘yicha yetarli darajada axborot, 
ma’lumotga ega emasligini anglab boradi. Dastlab farzand muammosiga 
qaratilgan diqqat, asta-sekin mijozning shaxsiy muammolariga ko‘cha 
boshlaydi. Biroq psixolog, yaxshi anglaydigan bunday muammo, holatni, ota-
onalarning o‘zlari yaqqol tushunadilar, deb ham bo‘lmaydi. Shuning uchun 
mijoz psixologga murojaatining asl sababini o‘zi his etishi, anglashi maqsadga 
muvofiqdir. Buning uchun mutaxassis faol pozitsiyani egallashi, suhbatni olib 
borishning muayyan usullaridan foydalanishi, misol uchun mantiqsiz, pa-
radoksal ko‘rinishdagi quyidagi savollarni berishi tavsiya etiladi: “Nega Sizni 
farzandingizning muammolari tashvishlantiryapti?” yoki “Uning ishlariga bu 
qadar aralashish, qiziqish haddan tashqari noo‘rin emasmi?” Refleksiyaga 
moyil bo‘lmagan, farzandi ishlariga har qanday darajada aralashish tabiiy 
tuyuladigan mijoz bilan suhbat mobaynida boshqacha yo‘l tutsa ham bo‘ladi. 
Konsultant
: Sizga yaqin tanishlaringiz yoki farzandingizning o‘zi u 
haqda haddan tashqari xavotirlanishingiz to‘g‘risida gapirishmaganmi?
Mijoz
: Undan boshqa kim haqda qayg‘urishim lozim? (yoki: Siz balki 
unga aytishim zarur bo‘lgan biror narsani maslahat berarsiz, natijada 
farzandim meni hurmat qilib qolsin). 
Konsultant
: Haqiqatan ham hayotingizda boshqa tashvishlanadigan 
jihat yo‘qmi? (yoki: Farzandingiz hurmat qilishi Sizga shunchalik zarurmi?)

---

59
Bunday dialog doirasida murojaatning asl sababini oydinlashtirish 
imkoni bor. Oxir-oqibatda murojaat zamirida albatta murojaat qiluvchi shaxs, 
mijozning muammolari turadi.