MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 

14 

imkan  yaradır.  Bunu  sosial  psixologiyanın  sürətlə  inkiĢafı  bir 

daha  təsdiq  edir.  Müasir  dövrdə  sosial  psixologiya  insan 

münasibətlərinin bütün sahələrinə nüfuz etməklə insanın sosial-

bələdləĢmə  davranıĢının  psixi  xassələrə  necə  yiyələnməsini 

aydınlaĢdırmağa  imkan verir.  

Psixologiya  fəlsəfə  elmi  ilə  ciddi  qohumluq  əlaqəsinə 

malikdir. Bu təsadüfü deyildir. Məlum olduğu kimi psixologiya 

müstəqil  bir  elm  kimi  fəaliyyət  göstərənə  kimi  fəlsəfənin 

daxilində  formalaĢmağa  baĢlamıĢdır.  ġübhəsiz  Ģəxsiyyətin 

psixoloji  «ölçülərini»  insan,  onun  spesifik  həyat  Ģəraiti, 

gerçəkliyi  dərk  etməsi  və  fəaliyyət  haqqında  fəlsəfi  biliklərə 

istinad  etmədən  müəyyənləĢdirmək  və  öyrənmək  mümkün 

olmazdı. 

ġüur,  təfəkkür  və  digər  psixi  hadisələr  insanlara 

anadangəlmə, hazır Ģəkildə verilmir. Bunlar ontogenezdə (fərdi 

inkiĢaf  prosesində)  insanın  təlim  və  tərbiyəsi  prosesində  əldə 

edilir. Buradan isə psixologiyanın pedaqogika elmi ilə əlaqəyə 

malik  olduğu  özünü  göstərir.  Psixologiya  və  pedaqogika 

elmləri  arasında  baĢlıca  əlaqə  həmin  elmlərin  predmetlərinin 

yaxınlığı  ilə  bağlıdır.  Əvvala  həmin  elmlərin  obyekti  inkiĢaf 

etməkdə  olan  insandır  (uĢaq  və  yaĢlı).  Digər  tərəfdən, 

psixologiya  insan  psixikasının  inkiĢaf  qanunlarını  öyrənir. 

Pedaqogika  isə  Ģəxsiyyətin  inkiĢafının    idarə  olunması 

qanunlarını  iĢləyib  hazırlayır.  Ġnsanın  tərbiyəsi,  təhsili    təlimi 

onun 

psixikasının, 

təfəkkürünün, 

fəaliyyətinin 

məqsədəyönəlmiĢ  Ģəkildə  inkiĢaf  etdirilməsi  deməkdir. 

Psixologiya  və  pedaqogika  elmlərinin  mühüm  qarĢılıqlı 

əlaqəsini  göstərən  amillərdən  biri  də  onların  tədqiqat 

üsullarındakı  eyniyyətdir.  Bir  çox  elmi  psixoloji  axtarıĢlar 

pedaqoji problemlərin həlli üçün vasitə rolunu oynaya bilir. Bir 

elmi  fənn  kimi  pedaqogikada  pedaqoji  faktların  izahı,  Ģərhi, 

sistemləĢdirilməsi  üçün  psixoloji  biliklərdən  istifadə  olunur. 

---