MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs 

Mərkəz

i

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 

 

15 

Pedaqoji fəaliyyətin nəticələri psixoloji diaqnostikanın köməyi 

ilə aĢkara çıxarılır. 

Bunlarla  yanaĢı  olaraq  müasir  psixologiya  elmi  öz 

qarĢısında duran ümumi və xüsusi vəzifələri həyata keçirərkən 

pedaqogika  ilə  yaxın  təmasda  fəaliyyət  göstərir,  pedaqogika 

elminin əldə etdiyi nəticələrə istinad edir. 

Müasir  dövrdə  psixologiya  və  dilçilik  arasında  da  sıx 

əlaqə  özünə  geniĢ  yer  tutmağa  baĢlamıĢdır.  Bunun  aydın 

təzahürünü psixolinqvistikanın meydana gəlməsində görürük. 

Psixolinqvistika nitq davranıĢını psixoloq və linqvistlərin 

kompleks  Ģəkildə  öyrənmələrini  nəzərdə  tutan  elm  sahəsidir. 

Linqvistika  və  nitqin  psixologiyası  ilə  müqayisədə 

psixolinqvistika özünün müstəqil tədqiqat predmetinə malikdir. 

Psixolinqvistikanı  daha  çox  psixologiya  «özününkü»  hesab 

edir. Doğrudur, psixologiyada hələ çoxdan mövcud olan sahə - 

nitqin  psixologiyası  sahəsi  vardır.  Nitq  psixologiyasınıın 

predmeti  psixolinqvistikanın  obyekti  və  predmeti  ilə  üst-üstə 

düĢür.  Ona  görə  də  çox  vaxt  bu  iki  fənni  bir-biri  ilə 

qarıĢdırırlar.  Bu  cür eyniləĢdirməyə əsas olsa da,  hər-halda bu 

iki  termini  bir-birindən  fərqləndirən  cəhətlər  də  mövcuddur. 

Onların  fərqi  baĢlıca  olaraq  öyrənmə  predmetində  özünü 

göstərir.  Psixologiya  nitqin  yaranması,  anlaĢılması  və 

formalaĢmasının  gediĢi  zamanı  öz  diqqətini  daha  çox  Ģüurun 

psixi 

funksiyalarının 

xüsusiyyətlərinə 

yönəldirsə, 

psixolinqvistika bunlarla yanaĢı bu funksiyaların insanların nitq 

fəaliyyətində və nitq davranıĢında ifadə vasitələrini (verbal və 

qeyri-verbal) də nəzərə almağa çalıĢır. 

Psixolinqvistika olduqca gənc elmdir. O, təxminən XX əsr 

50-ci  illərin  sonu,  60-cı  illərin  əvvəllərində  meydana  gəlmiĢdir. 

Sovet  psixolinqvistika  məktəbinin  «atası»  A.A.Leontyev 

olmuĢdur. 

---