MahirəNərimanqızı
qrammatik interferensiya
Yüklə 4,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
qrammatik interferensiya da özünü göstərir. Fonetik
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya 98 interferensiyada olduğu kimi, burada da əvvəl mənimsənilmiĢ dil, onun qrammatik quruluĢu barədə yaranmıĢ vərdiĢlər sonrakı dilin qrammatikasını mənimsəməyə mənfi təsir göstərir. Belə ki, əvvəlki dilin sonrakı dilə xas olmayan cəhətlərinin burada əks olunması baĢ verir. Qrammatik interferensiya özünü o zaman daha qabarıq Ģəkildə göstərir ki, öyrənilən dildə ifadə edilməli olan qrammatik məna ana dilində olmasın və yaxud baĢqa Ģəkildə ifadə edilmiĢ olsun. Qrammatik interferensiya ən çox ikinci və sonrakı dilləri öyrənənlərin cümlələri ana dili normalarına uyğun qurmağa cəhd göstərdikləri zaman təzahür edir. Bu zaman iki dil sisteminin qarĢılıqlı təsiri ilə bağlı tipik səhvlər meydana gəlir (köməkçi fellərin buraxılması, ön Ģəkilçilərin buraxılması və ya əvəz olunması, cümlədə sözlərin sırasını pozmaq və s.) Dillərin qarĢılıqlı təsirində daha qabarıq Ģəkildə leksik
Faktlardan aydın olur ki, dilin leksik səviyyəsində özünü göstərən dillərarası interferensiya ikinci dili öyrənən adamın Ģüurunda iki dilin uyğun gəlməyən leksik mənalarını eyniləĢdirmək nəticəsində baĢ verə bilir. Ona görə də artıq belə bir fakt mübahisə doğurmur ki, ikinci dilin öyrənilməsi zamanı ana dilinin leksik-semantik, qrammatik sistemi ciddi Ģəkildə nəzərə alınmalıdır. Mənanın eyniləĢdirilməsindən irəli gələn interferensiya hadisəsinin xüsusiyyətlərini aĢkara çıxarmaq bir çox tədqiqatçıların diqqətini cəlb etmiĢdir. Bunlardan psixoloji aspektdə aparılan iĢə N.V.Ġmedadzenin tədqiqatını aid etmək olar. N.V.Ġmedadze orta məktəbin yuxarı sinif Ģagirdləri üzərində apardığı tədqiqat iĢlərinin birində məhz «mənanı eyniləĢdirmənin» leksik interferensiya üçün əsas olduğunu aydınlaĢdırmıĢdır. N.V.Ġmedadze «mənanı eyniləĢdirmənin» iki formada |