www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs
Mərkəz
i
Ümumi psixologiya. Psixologiya
99
getdiyini aĢkara çıxarmıĢdır.
Birinci halda ana dilindəki çoxmənalı sözlərin təsir
altında ikinci dildə səhvlər meydana gəlir. ġagirdlərə belə gəlir
ki, əgər ana dilində eyni sözlə müxtəlif mənaları ifadə etmək
mümkündürsə , deməli öyrənilən dildə də həmin yolla getmək
olar. Bununla əlaqədar baĢ verən səhvləri N.Ġmedadze nitq
səviyyəsində leksik interferensiya hadisəsinə aid etmiĢdir.
Müəllifin fikrincə bu cür interferensiyanın qarĢısını almaq üçün
qavrayıĢ zamanı ana dilindəki çoxmənalı sözlərin müxtəlif
mənalarını fərqləndirməyi təmin etmək lazımdır. Ona görə də
burada ana dili ilə ikinci dildə qarıĢdırılan sözlərin
müqayisəsini verməyə və ana dilinə istinad etməyi zəruri hesab
etmiĢdir.
N.Ġmedadze
müəyyənləĢdirmiĢdir ki, ikinci dilin
semantik quruluĢunun ana dili quruluĢu ilə əvəz edilməsi
zamanı özünü göstərən ikinci tip çətinlik o zaman meydana
gəlir ki, öyrənilən ikinci dildə ana dilinə nisbətən hadisələri
ifadə edən simvollar daha çox olsun. Müəllif bu cür çətinliyi
daha mürəkkəb çətinlik hesab edir və onu dekotatlar
səviyyəsində leksik interferensiya adlandırır. Ġkinci dilin
mənimsənilməsi zamanı bununla əlaqədar səhvlər daha çox
yayılmıĢ olur. Buradakı çətinlik ikinci dildə bir neçə korrelyatı
olan ana dili sözünün dekotatları dəqiq, fərqləndirilmiĢ Ģəkildə
qavramamaqdan irəli gəlir. Bu zaman ana dilinə və onun
dekotatlar sisteminə istinad etmək imkanı aradan çıxır. Ona
görə də müəllif belə bir fikrə gəlir ki, dekotatlar səviyyəsində
leksik interferensiyanı aradan qaldırmaq üçün gerçəkliyi gerçək
münasibətləri yeni yolla əks etdirməyin mənimsənilməsinə
diqqət yetirmək lazımdır.
Bacarıqlar. Fəaliyyətin mənimsənilməsi zamanı vərdiĢ-
lərlə yanaĢı bacarıqlar da formalaĢır.
Bacarıqlar – qarĢıya qoyulmuĢ məqsədə müvafiq olaraq
iĢ priyomlarının seçilməsi və həyata keçirilməsi üçün mövcud
bilik və vərdiĢlərdən istifadə olunmasıdır. Bacarıq yarandıqda
|