www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya
122
122
nitqdən istifadə etmədən biz tərəf müqabilimizin emosional
durumunu baĢa düĢür və ona uyğun Ģəkildə ünsiyyət qururuq.
Hiss və emosiyaların xarici təzahürlərinə əsasən müx-
təlif mədəniyyətə malik olan, dilini bilmədiyimiz hər hansı
xalqın nümayəndəsinin emosional halını, Ģad, kədərli, qəzəbli
olduğunu, qorxduğunu, təccübləndiyini çox asanlıqla
müəyyən edə bilərik.
Hisslər insanın idrak obyektinə bəslənən subyektiv
münasibətlə bağlıdır.
Siqnal funksiyasının köməyi ilə biz ətraf aləmdə baĢ
verən hadisələrin hansının həyatımız üçün faydalı və ya
təhlükəli olduğunu dərk edirik. Bundan sonra davranıĢ və
rəftarımızda həmin cəhətləri nəzərə alaraq fəaliyyətimizdə
müəyyən dəyiĢikliklər edirik.
Ġkincisi, hisslər insanın hərəkət və fəaliyyətinin motivi
kimi çıxıĢ edərək onları müəyyən istiqamətə yönəldə bilir. Bu
hisslərin tənzim etmə funksiyası ilə bağlıdır. Məsələn: hər
hansı dilə olan maraq, onu öyrənmək istəyi insanı müvafiq ali
məktəbdə oxumağa təhrik edir. Dilə olan həvəs insanı həmin
xalqın tarixindən, mədəniyyətindən bəhs edən kitablar
oxumağa, filmlərə tamaĢa etməyə və musiqisinə qulaq asmağa
vadar edir.
Hisslərin kommunikativ funksiyası onunla ifadə olunur
ki, insanın keçirdiyi hisslər onun mimikasında, səsində,
tənəffüs ahəngində və s. təzahür edir. Hisslərin bu cür
ekspressiyası, qarĢı tərəf üçün informasiya mənbəyinə çevrilir.
Beləliklə, həmin kommunikativ funksiya Ģəxsiyyətlərarası
qarĢılıqlı münasibətlərin tənzimlənməsinə xidmət göstərir.
Məsələn: kədəri ekspressiya etməklə insan qarĢı tərəfə özünün
pis, çətin vəziyyətdə olduğunu bildirir. Bu hal onun köməyə
ehtiyacı olduğu haqqında baĢqasına məlumat verir. Bundan
sonra biz həmin adama kömək etmək istəyir, onun dərdinə
Ģərik olur və təsəlli veririk.
Amerikan psixoloqu K.Ġzard qeyd olunan funksiyalarla
|