Özünü ələ ala bilmək əsasən Ģəxsin iradi iĢ zamanı
özünü ələ ala bilməsində, bütün fəaliyyətini qarĢıya qoyulan
məqsədin yerinə yetirilməsinə səfərbər etməsində, qorxuya
üstün gəlib, bütün maneə və çətinlikləri aradan
qaldırılmasında ifadə olunur. Ġradənin özünü ələ ala bilmək,
keyfiyyəti ən çətin situasiyada insan dözümlüyündə,
soyuqqanlılıq və təmkinliyində ifadə olunur.
Məsuliyyətlilik – mühüm iradi keyfiyyətlərdən biri
olub, Ģəxsin yerinə yetirdiyi fəaliyyət, davranıĢ və rəftarı
qarĢısında daĢıdığı cavabdehlik hissi ilə sıx bağlıdır.
Məsuliyyətliliyin əsasən borc hissinin, eləcə də cavabdehlik
hissinin inkiĢafı ilə bağlı olması, sosial-mənəvi-psixoloji
yetkinliyin göstəricisi kimi qəbul edilir.
İntizamlılıq – Ģəxsin qəbul edilmiĢ qayda və qanunlara
əməl etməsi ilə xarakterizə olunan keyfiyyətdir. Ġnsanın
fəaliyyət və ünsiyyət prosesində, mövcud sosial normalara,
etalonlara və s. hörmətlə yanaĢması, Ģəxsin intizamlı olmasını
bildirir. Görkəmli alman filosofu Ġ.Kant – nizam-intizamın
insanda vəhĢiliyi ləğvetmə vasitəsi olduğunu göstərmiĢdir.
Ġnsanların qrup və kollektiv Ģəraitdə birgə fəaliyyət
göstərməsi, baĢqa səbəblərlə paralel olaraq intizamlılıq
keyfiyyətinin dərk olunması ilə bağlıdır. Ġntizamlılıq –
|