MahirəNərimanqızı

Erkən  uĢaqlıq  dövründə  müstəqillik  meylinin 

formalaĢması. Erkən uĢaqlıq dövründə uĢaqlarda Ģəxsiyyətin 

inkiĢafı  üçün  də  zəmin  yaranmıĢ  olur.  UĢaq  özünü  baĢqa 

əĢyalardan, onu əhatə edən adamlardan ayırmağa baĢlayır. Bu 

isə  uĢaqda  ilkin  özünüdərketmə  formasının  meydana 

gəlməsinə  səbəb  olur.  Üç  yaĢında  uĢaqda  özü  haqqında 

təsəvvür yaranır. Nəticədə uĢaq özünü adı ilə deyil, “mənim”, 

“mən”  əvəzlikləri  ilə  adlandırmağa  baĢlayır.  Bununla  bağlı 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

221 

221 

221 

221 

221 

221 

221 

221 

221 

olaraq  ilk  yaĢ  “böhranı”,  “üç  yaĢın  böhranı”  özünü  büruzə 

verir.  UĢaq  “mən”  kəlməsini  iĢlətməklə  özünün  müstəqilliyə 

olan  meylini  büruzə  verir;  onda  mənlik  Ģüurunun  ibtidai 

forması müĢahidə olunur. Bununla da uĢaq böyüklərdən asılı 

olsa  da  müstəqil  hərəkət  etməyə,  “mən  özüm”  -  deyə  Ģəxsi 

fəallıq göstərməyə baĢlayır. 

UĢağın  psixi  inkiĢafında  ilk  “yaĢ  böhranı”  böyüklərlə 

qarĢılıqlı  münasibət  zamanı  tərslik,  inadkarlıq,  höcətlik  kimi 

neqativ keyfiyyətlər halında diqqəti cəlb edir. UĢağın müstəqil 

olaraq öz tələbatını ödəmək cəhdi, özünü baĢqa adamlarla mü-

qayisə etməsi, böyüklərin verdiyi tələblərdən boyun qaçırması 

və  hərəkətlərindəki  sərbəstliyi  “üç  yaĢın  böhranı”  haqqında 

aydın təsəvvür yaradır. 

Əgər  yaĢlılar uĢağın müstəqilliyi və sərbəstliyini lazımi 

Ģəkildə  tənzim  və  təĢkil  edərsə  yaĢ  böhranı  tədricən  aradan 

qaldırıla bilər.