MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
224 224 özünü göstərir. Bağça yaĢının sonunda uĢaqlar onları maraqlandıran obyektlərin xassələrini daha
tez müəyyənləĢdirmək, bir əĢyanı baĢqasından fərqləndirmək, onların arasında mövcud olan əlaqə və münasibətləri aĢkara çıxarmaq imkanı əldə edirlər. Nəticədə zahiri perseptiv iĢlər əqli iĢlərə çevrilməyə baĢlayır. Psixoloqlar belə qənaətə gəlmiĢlər ki, (L.A.Venqer) qavrayıĢla bağlı olan qabiliy- yətlərin əsasını perseptiv iĢlər təĢkil edir. Bu cür qabiliyyətlərin keyfiyyəti uĢağın xüsusi perseptiv etalon sistemini mənimsəməsindən asılıdır. QavrayıĢ zamanı bu cür etalonlar həndəsi füqurlar, rənglər və s. ola bilər. Böyük bağça yaĢı dövründə uĢaqlarda ətraf aləmin qavranılması geniĢlənir və dərinləĢir. Bu dövrdə qavrayıĢ uĢaqlara yaĢlıların həyatına qoĢulmağa, nüfuz etməyə imkan verir. Bununla bərabər böyüklərlə ünsiyyət qavrayıĢın məzmununu zənginləĢdirir. Tədricən bağça yaĢı dövründə ixtiyari qavrayıĢ inkiĢaf edir, müĢahidə və müĢahidəçilik özünü göstərməyə baĢlayır. Böyüklər, tərbiyəçilər uĢaqların qarĢısına məqsəd qoyur, onları ətraf aləmdəki daha mühüm cəhətləri qavramağa yönəldir, onlara müĢahidə etməyi öyrədirlər. Məhz buna görə də böyük bağça yaĢlı uĢaqlar öz qavrayıĢlarını daha uzun müddət idarə edə bilirlər. Bağça yaĢı dövründə uĢaqlarda qavrayıĢın, müĢahi- dəçiliyin inkiĢafında oyun aparıcı fəaliyyət növü kimi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bu cür oyunlar içərisində didaktik oyunlar xüsusi yer tutur. Bu dövrdə uĢaqlarda qavrayıĢın inkiĢafında rəsm, yap- ma, quraĢdırma da mühüm rol oynayır. UĢaq nəyisə çəkmək, nəyinsə füqurunu yapmaq üçün birinci növbədə onu diqqətlə müĢahidə etməli, onun konturunu, rəngini müəyyənləĢdirməli olur. Bütün bunlar uĢağı müĢahidə etməyə təhrik edir, ixtiyari qavrayıĢın inkiĢafına təkan verir. Bağça yaĢı dövründə qavrayıĢla yanaĢı olaraq diqqətin təkmilləĢməsi prosesi də baĢ verir. Bu yaĢ dövrünün əvvəlində |