MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

225 

225 

225 

225 

225 

225 

225 

225 

225 

uĢaqlarda  diqqəti  zahirən  cəlbedici  cisimlər  cəlb  edir.  Bu 

dövrdə  hələ  uĢaqda  qavradığı  obyektə  maraq  üstünlük  təĢkil 

edir. BaĢqa sözlə, diqqət qeyri-ixtiyari xarakter daĢıyır. 

Bağça  yaĢının  sonunda  diqqət  öz  inkiĢafının  daha 

yüksək  səviyyəsinə  çatır.  Böyük  bağça  yaĢlı  uĢaqlarda  diq-

qətin  inkiĢafı  yeni  maraqların  meydana  gəlməsi,  dünya-

görüĢünün  geniĢlənməsi,  uĢağın  ailə  həyatında  və  bağçada 

yeni Ģəraitə daxil olması, yeni fəaliyyət növlərinə yiyələnməsi 

ilə sıx bağlı olur. Böyük bağça yaĢlı uĢaq gerçəkliyin əvvəllər 

onu  cəlb  etməyən  cəhətlərinə  diqqət  yetirməyə  baĢlayır. 

UĢağın 

ünsiyyət 

sahəsinin 

geniĢlənməsi, 

marağının 

zənginləĢməsi ilk növbədə qeyri-ixtiyari diqqətin daha yüksək 

inkiĢaf səviyyəsinə qalxmasına səbəb olur. 

Bu dövrdə qeyri-ixtiyari diqqət əsas yer tutsa da ixtiyari 

diqqətin  meydana  gəlməsi  üçün  də  Ģərait  yaranır.  Burada 

qeyri-ixtiyari diqqətdən ixtiyariyə keçid üçün uĢağın diqqətini 

idarə etmək vasitələri mühüm rol oynayır. Ona görə də uĢağa 

onu  əhatə  edən  cisim  və  hadisələrin  xassələrini,  fərqli 

xüsusiyyətlərini,  əsas  əlamətlərini  görməyi  öyrətmək  lazım 

gəlir.  QavrayıĢda  olduğu  kimi,  bağça  yaĢlı  uĢaqlarda  ixtiyari 

diqqətin  inkiĢafında  da  oyun  mühüm  əhəmiyyət  kəsb  edir. 

Oyun  qaydalarına  əməl  etmək  uĢaqdan  öz  diqqətini 

mərkəzləĢdirməyi  tələb  edir.  Bu  yaĢ  dövründə  diqqətin  ən 

yüksək davamlılığı oyun prosesində baĢ verir. BaĢqa fəaliyyət 

növləri  də  uĢağın  diqqəti  olmadan  səmərəli  Ģəkildə  həyata 

keçə  bilməz.  Ġxtiyari  diqqətin  meydana  gəlməsində  nitq  də 

mühüm rol oynamağa baĢlayır.  

Psixoloji  tədqiqatlar  göstərmiĢdir  ki,  uĢaqlarda  ixtiyari 

diqqətin  inkiĢafına  öz-özünə  hündürdən  fikirləĢmək  xeyli 

kömək edir. Təcrübə göstərmiĢdir ki, əgər 4-5 yaĢlı uĢaqlardan 

daima  nə  edəcəyini  hündürdən  deməyi  tələb  etdikdə,  onlar 

ixtiyari olaraq və daha uzun müddət öz diqqətlərini hər hansı 

bir obyektin və ya onun detallarının üzərində saxlaya bilirlər. 

---