MahirəNərimanqızı

 

 

 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

255 

255 

255 

255 

255 

255 

255 

255 

255 

 

VI.21.3. Yeniyetmələrdə yaĢlılıq hissi və meylinin

  

formalaĢması

 

 

Yeniyetməlik  dövründə  diqqəti  cəlb  edən  cəhətlərdən 

biri  də  bu  dövrdə  yaĢlılıq  hissinin  və  meylinin 

formalaĢmasıdır.  Yeniyetmənin  özünüdərketməsi  nəticəsində 

onun  Ģəxsiyyətində  keyfiyyətcə  irəliləyiĢ  baĢ  verir.  Ona  görə 

də yeniyetmə özünü artıq uĢaq deyil, yaĢlı hesab edir və onda 

belə  bir  tələbat  əmələ  gəlir  ki,  ətrafdakılar  onlara  uĢaq  kimi 

deyil,  yaĢlı  adam  kimi  yanaĢsınlar.  Bununla  əlaqədar  olaraq 

yeniyetmə  müstəqilliyə  meyl  edir.  Lakin  bu  dövrdə  uĢağın 

müstəqilliyə artan tələbatı ilə bu müstəqilliyi həyata keçirmək 

imkanları  arasında  ziddiyyət  yaranır.  Bu  cür  ziddiyyətin 

yaranmasında  çox  vaxt  böyüklər  xüsusi  rol  oynayır.  Belə  ki, 

böyüklər  yeniyetməni  hələ  də  uĢaq  hesab  edir  və  ona  həmin 

tələblərlə  yanaĢır. Belə olduqda yeniyetmə bir növ böyüklərə 

öz etirazını bildirir. Bu zaman böyüklər yeniyetməyə qarĢı öz 

münasibətini  dəyiĢmədikdə  uĢaq  da  müxtəlif  yolla  ona  qarĢı 

durur.  Bu  cür  ixtilaf  yeniyetmənin  sözə  baxmamasına, 

böyüklərə qarĢı durması hallarına gətirib çıxarır. 

Yeniyetməlik  dövründə  yaĢlılıq  hissi  və  meylinin 

yaranması  və  formalaĢması  müxtəlif  amillərin  təsiri  altında 

baĢ verə bilər. 

YaĢlılıq hissinin yaranması birinci növbədə uĢağın fiziki 

inkiĢafındakı dəyiĢikliklərlə bağlı olur. UĢağın xarici görkəmi 

böyüklərin  xarici  görkəminə  oxĢamağa  baĢlayır.  Boyları, 

gücləri  artır.  Bu  dəyiĢikliyi  görən  və  özünü  böyüklərlə 

müqayisə  edən  yeniyetmədə  yaĢlılıq  meyli  yaranmağa 

baĢlayır.  

YaĢlılıq  hissinin  öz  mənĢəinə  görə  sosial  xarakter 

daĢıdığını  da  qeyd  edirlər.  YaĢlı  adamlarla  birgə  fəaliyyət, 

onların  etimadını  qazanmaq  uĢaqda  obyektiv  sosial  yaĢlılıq 

---