www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya
420
420
aparmasına, yeri gəldikdə valideynlərə lazımi məsləhət
verməsinə eyni cur yanaĢmırlar.
Bəzi ailələr özləri psixoloqun övladlarının Ģəxsiyyətini
tənzim etməsi ilə maraqlanır və bu sahədə ona Ģərait
yaradırlar, baĢqa ailələr bu sahədə neytral mövqe tutur,
bəziləri də bu iĢə hər yolla mane olurlar. Ona görə də
psixoloqun iĢi həmiĢə istədiyi kimi gedə bilmir. Xüsusilə
uĢağın tərbiyəsi və onun Ģəxsiyyətinin inkiĢafı üçün müvafiq
Ģərait olmayan ailələrlə iĢ zamanı bu çətinlik özünü qabarıq
Ģəkildə göstərir. Belə ailələrin müxtəlif tipləri mövcud ola
bilər ki, onların hər birində psixoloqun yerinə yetirəcəyi iĢ o
birilərindən fərqlənir. Bu cür ailələrin aĢağıdakı tiplərinə rast
gəlmək mümkündür: 1) boĢanma ərəfəsində olan ailələr, 2)
boĢanmıĢ ailələr, 3) Ģəxsiyyətlərarası və Ģəxsiyyətdaxili
munaqiĢələri həll olunmamıĢ ailələr, 4) əxlaq, ictimai
münasibət normalarına uyğun olmayan sərvət və normalar
sistemi formalaĢmıĢ ailələr. Psixoloqun həmin ailələrdən gələn
uĢaqlarla müvafiq iĢ apara bilməsi üçün həmin ailələr, orada
uĢaqların tərbiyəsi üçün yaradılan Ģəraitin xüsusiyyətləri ilə
ətraflı tanıĢ olması zəruridir.
Adətən, birinci tip ailələrdə uĢaqların tərbiyəsi və
sosiallaĢması üçün yaranmıĢ Ģəraitin xarakterik xüsusiyyəti
bundan ibarətdir ki, həmin ailələrdə uĢaqlar artıq kəskin, açıq
xarakter almıĢ ailə münasibətlərindəki münaqiĢələrə cəlb
olunurlar.
Onlar münaqiĢədə olan valideynlərinə öz
münasibətlərini bildirməyə məcbur olurlar. Bütün bunlar həmin
ailədəki uĢaqların psixoloji və mənəvi zədə almasına, eləcə
də məktəbdəki fəaliyyətinə mənfi təsir göstərməsinə səbəb
olur.
Məktəb psixoloqunun vəzifəsi bu cür Ģəraitə düĢən
Ģagirdləri müəyyənləĢdirmək və onlarla psixoloji məsləhət iĢi
aparmaqdan ibarətdir. Bu sahədə aparılan iĢ uĢağın özünü
qiymətləndirməsini təshih etməyə, günahkar olmaq fikrini,
hissini aradan qaldırmağa yönəldilməlidir. Psixoloq uĢağın öz
gələcəyini daha nikbin təsəvvür etməsinə köməklik göstərə
|