www.elmler.net -
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 126
126
uzaqlaşdığını görürsünüz. İmtahana gecikməmək üçün universitetə qismən yaxın gedən başqa avtobusla getməyə qərar verirsiniz. Əl qaldırmağınıza baxmayaraq, onlar da dolu olduğu üçün sizi götürmək üçün saxlamırlar. Artıq sınağa yarım saat qalıdığı üçün məcbur olub taksi saxlayırsınız. Yolda tıxac olduğu üçün taksi sizin zənn etdiyinizdən də ləng getməyə məcburdu. Elə universitetə azacıq qalmış arxadan gələn maşın sizin maşınla toqquşur. Sürücü maşını yolun kənarında saxlayaraq, həmin sürücü ilə mübahisə etməyə başlayır. Bu halda siz həyəcanla saata baxıb imtahana 8 dəqiqə qaldığını görürsünüz. Sürücü «Mən gedə bilmərəm» – deyib, yol polisinin gəlməsini gözləyir. Sürücünün haqqını ödəyib, qalan yolu piyada getməyə məcbur olursunuz. Auditoriyaya girəndə müəllimin sizi soruşduğunu eşidirsiniz. Bileti çəkib əyləşəndə, qələmi unudub evdə qoyduğunuz məlum olur. Belə bir şəraitdə başınızı əlləriniz arasına alaraq durur və yaxında olan tələbə yoldaşınızdan qələm istəyirsiniz. Yuxarıda göstərdiyimiz misalda, tələbənin düĢdüyü
psixi vəziyyət onun keçirdiyi emosional hal, frustrasiya
halıdır. Bu cür halı, psixi vəziyyəti elə dilimizdə iĢlədilən
əngəllənmə sözü ilə ifadə etmək olar. Onda frustrasiyanı,
əngəllənmə duyğusu, hissi kimi xarakterizə etmək olar.
Beləliklə, insanın qarşısına qoyduğu məqsədə nail olmasına, onu əldə etməsinə real və xəyali surətdə əngəllər törədən cisim və hadisələrlə qarşılaşdığı zaman keçirdiyi hisslər frustrasiya və ya əngəllənmə hissi adlanır . BaĢqa sözlə
frustasiya insanın hər hansı bir uğursuzluğa, itgiyə əlacsızlıq
hissi, bihadə sərf olunan cəhdlə müĢayət olunan mənfi –
emosional təəssüratıdır.
Frustrasiya əsasən insanın narazılıq və ya təmin
olunmamaq səviyyəsi onun dözüm səviyyəsindən üstün
olduqda əmələ gəlir. Frustrasiya özünü itirmək, qəzəb
aqressiya, küskünlük, həyəcan, inamsızlıq və s. Ģəkildə