MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
17 
Müasir psixoloji fənnləri təsnif etmək üçün mövcud 
ədəbiyyatda aĢağıdakı üç prinsipdən də istifadə olunur:
1.
Konkret fəaliyyət sahələrinə görə; 
2.
 
ĠnkiĢafın psixoloji aspektlərinə görə;
 
3.
 
Ġnsanın cəmiyyətə münasibətinə görə.
 
Həmin sahələrin hamısını əhatə etmək mümkün 
olmadığına görə burada onlardan bilavasitə təhsillə bağlı 
olanların bəzilərini qısaca nəzərdən keçirək. 
Psixologiya elminin ən fundamental sahəsini ümumi 
psixologiya təĢkil edir. 
Ümumi psixologiya
fundamental 
psixoloji bilikləri özündə cəmləĢdirir. Ümumi psixologiyanın 
maraqlandığı və həll etməli olduğu qlobal məsələlər, cavab 
verməli olduğu suallar aĢağıdakılardan ibarətdir: Psixika
nədir? Onun strukturu və funksiyaları nədən ibarətdir? Psixika 
filogenezdə və ontogenezdə hansı qanunauyğunluqlara 
malikdir? Psixikanın hansı inkiĢaf səviyyələri vardır və onları 
hansı kriteriyalara əsasən müəyyənləĢdirmək olar? Psixika və 
beyin arasında hansı əlaqə vardır? Psixi inkiĢafda anadangəlmə 
və həyatda qazanılan bioloji və sosial amillərin rolu nədən 
ibarətdir? Psixikanın normal və anomal inkiĢafını fərqləndirən 
kriteriyalar hansılardır? 
Bütövlükdə psixikaya aid problemləri öyrənməklə yanaĢı 
ümumi psixologiya psixi proseslər, psixi hallar və xassələrlə 
bağlı konkret məsələlərin öyrənilməsi ilə də məĢgul olur. 
Psixologiyanın maraqlandığı əsas obyekt insan olduğuna görə 
ümumi psixologiya birinci növbədə onun (insanın) Ģəxsiyyəti, 
fəaliyyəti, ünsiyyəti idrak prosesləri ilə, münasibətlər sistemi 
(hissləri) və iradi fəaliyyəti, iradi tənzimi ilə baglı məsələlərin 
araĢdırılmasına diqqət yetirir, onları həm nəzəri, nəm də 
eksperimental planda öyrənir. Deyilənlərdən aydın olur ki, 
ümumi psixologiya psixi hadisələr haqqında hamı üçün eyni 
dərəcədə maraq doguran ümumiləĢmiĢ bilikləri özündə əks 

---