MahirəNərimanqızı

Alfred Adlerin
(1870- 1937) 
fərdi psixologiya
nəzəriyyəsidir. Onun fikrincə insanda ən əsas onun 
təbii instinktləri deyil, «birlik hissidir». Bu hiss anadangəlmədir, lakin 
sosial cəhətdən inkiĢaf etdirilməlidir.
A.Adler Ģəxsiyyətin formalaĢmasına təsir edən üç mühüm 
münasibəti qeyd edir: baĢqa adamlara münasibət, əməyə münasibət, 
baĢqa cinsə münasibət. Adlerə görə Ģəxsiyyətin strukturunu müəyyən 
edən əsas motiv və tendensiyalar aĢağıdakılardır: 1) özünün 
gücsüzlüyünü hiss etmək; 2) təkmilləĢməyə və üstünlük əldə etməyə
cəhd; 3) birlik hissi və ya sosial hiss. Onun fikrincə bu tendensiyalar 
anadangəlmə deyildir. Daha doğrusu, uĢaq doğularkən ona hazır Ģəkildə 
verilmir; o, dünyaya gələrkən insan nitqinə qabillik onun 
anatomiyasında olduğu kimi, bu tendensiyalar üçün də potensial imkan 
olur.
ġəxsiyyət haqqında klinik nəzəriyyə
. ġəxsiyyət haqqında 
psixoloji nəzəriyyələr içərisində klinik nəzəriyyə də özünəməxsus yer 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
170 
tutur. Bunlara K.Xorninin nevroz nəzəriyyəsini, E.Frommun 
konsepsiyasını, Q.S.Sallivenın interpersonal nəzəriyyəsini, E.Eriksonun 
eqo-psixologiyasını aid etmək olar.
Amerika psixoloqu 
Kartin Xorni
(1885- 1952) insan 
Ģəxsiyyətinin əsasında anadangəlmə narahatlaq hissini qoymuĢdur. 
Onun fikrincə uĢaq həmin hisslə doğulur. Doğulduğu gündən uĢaq üzvü 
səviyyədə narahatlaq hissi keçirməyə baĢlayır və həmin hisslər onun 
bütün sonrakı həyatına təsir edir, onu bəzəyir, psixi fəaliyyətin daxili 
xassəsi kimi özünü göstərməyə baĢlayır. Mövcud olduğu ilk saniyədən 
baĢlayaraq insan dünyaya qarĢı düĢmənçilik hissi keçirməyə baĢlayır. 
Məhz buna əsaslanaraq K.Xorni narahatlıq hissini insanın davranıĢının 
əsas motivasiyası hesab edir və onu «