MahirəNərimanqızı
Yüklə 6,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV.13.4. Hisslərin keçirilməsi formaları
|
www.elmler.net
- Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 123 123 123 123 123 123 123 123 123 yanaĢı emosiyaların motivasiya və sosializasiya funksiyalarının olduğunu da qeyd etmiĢdir. Məsələn: qorxu hissi insanı kömək axtarmağa məcbur edir. Güclü yanğın təhlükəsi qonĢularda qorxu hissi yaradır. Bu da onların birləĢməsinə və mütəĢəkkil formada qorxu mənbəyinə qarĢı mübarizə aparmalarına səbəb olur. Bu qorxunun yaratdığı sosializasiyadır. Hər bir emosiyanın özünə məxsus sosializasiya funksiyası var. Ġkrah emosiyası olmasaydı, insanların gigiyenik qaydalara əməl etməsi, estetik tələbatları ödəməyə ehtiyac qalmazdı. Bu mənada fərdin sosiallaĢması prosesi hiss və emosiyanın hesabına həyata keçirilir. Ümumiyyətlə hiss və emosiyaların yerinə yetirdiyi funksiyalar bir-birilə vəhdət təĢkil edir. Psixoloji araĢdırmalarda aĢağıdakı fundamental emosiyalar müəyyən olunmuĢ və təsvir edilmiĢdir (K. Ġzard, 1980) maraq, sevinc, heyrət, kədər, qəzəb, nifrət, həqarət, qorxu, həya, günah, həyəcan, əzab. IV.13.4. Hisslərin keçirilməsi formaları Hisslər yaranma sürətinə, qüvvəsinə və davamlılığına görə müxtəlif Ģəkildə keçirilə bilir. Bu baxımdan hisslərin aĢağıdakı əsas keçirilmə formalarını qeyd etmək olar: əhvallar, affektlər, gərginlik, frustrasiya. Əhvallar. Əhval tədricən yaranan, orta qüvvəyə malik olan, xeyli müddət davam edən emosional haldır. Səhər eĢitdiyimiz xoĢ bir xəbər bütün gün gümrah, Ģən əhval- ruhiyyə keçirməyimizə səbəb ola bilər. Bu baxımdan əhval xeyli müddət insanın davranıĢına və psixi proseslərinə təsir edən ümumi emosional haldır. Ġnsanda yaranan əhvallar müsbət və ya mənfi xarakter daĢıya bilər. Məsələn, müsbət xarakter daĢıyan gümrah, Ģən, iĢgüzar əhval xeyli müddət, bəzən bir və ya bir neçə gün davam etməklə insanın fəaliyətinə də öz müsbət təsirini göstərə bilir. Bunun təsiri |