www.elmler.net -
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 204
204
VI. 18. 2. YaĢ psixologiyasının əsas bölmələri və vəzifələri YaĢ psixologiyası müasir psixologiya elminin əsas
sahələrindən biri olmaqla yanaĢı onun da özünəməxsus və bir-
birini tamamlayan bölmələri vardır. Bunlara aĢağıdakılar
daxildir:
uşaq psixologiyası, yeniyetmələrin psixologiyası, gəncliyin psixologiyası, yaşlı adamların psixologiyası, uzun ömürlülük psixologiyası (herontopsixologiya). Müasir yaĢ psixologiyasının qarĢısında duran vəzifələr
geniĢ və çoxsahəlidir. YaĢ psixologiyasının qarĢısında duran
əsas vəzifə Ģəxsiyyətin inkiĢaf problemlərini, ayrı-ayrı yaĢ
dövrlərində
onun
xüsusiyyətlərini,
psixi
inkiĢafın
dinamikasını, ümumi qanunauyğunluqlarını öyrənməkdən
ibarətdir. ġəxsiyyətin yaĢ aspektində inkiĢafının hərəkətverici
qüvvələri, mexanizm, Ģərait və amillərinin, təlim-tərbiyə
prosesində psixi inkiĢafın yaĢ xüsusiyyətlərini nəzərə almağın
səmərəli yollarının və s. öyrənilməsi də yaĢ psixologiyasının
qarĢısında duran mühüm vəzifələrdən hesab edilir.
VI. 18. 3. Psixi inkiĢafın yaĢ dövrləri Psixi inkiĢafın yaĢ dövrlərinin müəyyənləĢdirilməsi prinsipləri. Psixoloji ədəbiyyatda uĢağın inkiĢaf prosesi
haqqında iki müxtəlif nöqteyi-nəzər mövcud olmuĢdur.
Bunlardan birinə görə bu inkiĢaf prosesi
fasiləsiz , digərinə
görə
diskret - qeyri-bərabər xarakter daĢıyır. Birinci fikrə görə
inkiĢaf dayanmadan, sürətlənmədən, ləngimədən baĢ verir.
Ona görə də bir mərhələni digərindən fərqləndirəcək hər hansı
dəqiq sərhəddi müəyyənləĢdirmək mümkün deyildir. Ġkinci
nöqteyi-nəzərə görə inkiĢaf qeyri-rəvan, qeyri-bərabər Ģəkildə
gedir. Onun sürəti gah arta, gah da azala bilir. Bu isə inkiĢafın
keyfiyyətcə bir-birindən fərqlənən mərhələlərini, yaĢ