MahirəNərimanqızı

Kiçik yaĢlı məktəblilərdə idrak proseslərinin inkiĢafı. 
Ġdrak 
proseslərinin qeyri-ixtiyaridən ixtiyari tənzimlənməyə çevrilməsi. Kiçik 
yaĢlı məktəblilərdə qavrayıĢın, diqqətin, hafizənin, təfəkkürün, təxəyyülün 
və nitqin inkiĢaf xüsusiyyətləri. 
Kiçik məktəblilərdə hisslərin, iradə və xarakterin inkiĢafı.
Hisslərin inkiĢaf xüsusiyyətləri. Hisslərin az davamlılığı və keçiciliyi. 
UĢaqların öz hisslərini gizləməkdə çətinlik çəkmələri. Ali hisslərin 
təzahürü xüsusiyyətləri. Ġradənin formalaĢması və ona təsir edən amillər. 
Xarakterin, Ģəxsiyyətin bəzi əlamətlərinin formalaĢması.

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya
236 
236 
VI.20.1. UĢağın məktəb həyatının ilk dövrünün
psixoloji xüsusiyyətləri 
 
Kiçik məktəb yaĢının baĢlanğıcı və sonu ilə 
əlaqədar özünü göstərən psixoloji dəyiĢiklik. 
Kiçik məktəb 
yaĢı 6-10 yaĢı əhatə edir. Bu dövrün baĢlıca xüsusiyyətləri-
uĢağın məktəbli olması, əsas fəaliyyətini təlim fəaliyyəti təĢkil 
etməsindən ibarətdir. Bu dövrdə inkiĢafetdirici oyunlar 
təlimdən sonra ikinci yeri tutur. Bu dövr bir növ keçid dövrü 
olub, məktəbəqədər dövrün xüsusiyyətləri ilə məktəblinin 
xüsusiyyətlərini birləĢdirir. ġəxsiyyətin bir çox psixi 
xüsusiyyətlərinin əsası məhz bu dövrdə qoyulur. Məktəbə 
təzəcə daxil olduğu vaxt rastlaĢdığı çətinliklər kiçik məktəb 
yaĢının sonunda aradan qalxmıĢ olur, təlim fəaliyyəti oyundan 
tamamilə fərqli xüsusiyyətlərini əldə edir.
Məktəbə təzəcə daxil olan uĢaq bir sıra problemlərlə 
qarĢılaĢır. O, artıq Ģagirddir. Buna görə də Ģagirdlər üçün 
nəzərdə tutulan qaydalara əməl etməli, həmiĢə eyni vaxtda 
zənglə sinfə girib sinifdən çıxmalı, bütün dərs ərzində sakit 
oturmalı, sinifdən çıxmaq və ora daxil olmaq üçün 
müəllimdən icazə almalı, onun bütün tələb və göstəriĢlərini 
yerinə yetirməli olur. Bunlarla yanaĢı olaraq uĢağın ünsiyyət 
sahəsi geniĢlənir, tamamilə yeni adamlarla: müəllimlər və 
həmyaĢıdları ilə rastlaĢır, onlarla birgə fəaliyyət zamanı 
ünsiyyətə girməli olur. Müəllim onun yeni nüfuz sahəsinə 
çevrilir. Tədricən sinif kollektivində qarĢılıqlı münasibətlər 
formalaĢır. Bütün bunlara uĢaqlar asanlıqla alıĢa bilmirlər. 
Burada uĢağın məktəbə psixoloji hazırlığından çox Ģey asılı 
olur.