MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

281 

Qeyd  edək  ki,  Sovet  Azərbaycanının  rəhbərləri 

Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi hüququ statusunu qorumağa 

çalışdıqları  bir  dövrdə,  bir  sıra  Azərbaycan  türk  aydınları  – 

B.Vahabzadə, 

R.Rza, 

Z.Bünyadov, 

Ə.M.Dəmirçizadə, 

T.Hacıyev,  Q.Qeybullayev  və  başqaları  bu  məsələdə  onlara 

dəstək verməklə yanaşı, hətta Azərbaycan xalqının türk mənşəli, 

onun dilinin də türk dili olması ideyasını müdafiə etmişlər. Bunu, 

B.Vahabzadənin  1950-ci  illərdə  yazdığı  «Latın  dili»  poeması, 

«Ana dili» şeiri və başqa əsərləri də, məhz milli dilin qorunması 

yolunda atılmış çox mühüm bir addım idi [218, 8]. 

Bütün  hallarda,  etiraf  etməliyik  ki,  SSRİ  imperiyası 

Azərbaycan, Türkmənistan, Qazaxıstan və başqa türk ölklərində 

digər  ideoloji  sahələrdə  olduğu  kimi,  «milli  dil  və  yeni  əlifba» 

siyasətini  də,  əsasən  öz  mənafeyinə  uyğun  şəkildə  həll  etməyi 

bacarmışdır.  Bununla  da,  20  il  ərzində  bir  neçə  qrafikadan 

istifadə edən, sonda rus əlifbasına və ruslaşdırılmış «Azərbaycan 

dili»nə  keçməyə  məcbur  olan  Azərbaycan  türk  millətinin 

şüurunda  istər-istəməz  müəyyən  dəyişikliklər  yaranmış, 

keçmişlə  varislik  xeyli  dərəcədə  itirilmişdir.  Sözün  açığı,  bu 

günümüzdən  baxdıqda  da  xeyli  ölçüdə  sovet  ideoloqlarının  və 

onların Bakıdakı təmsilçilərinin qısa deyil, uzun bir zaman üçün, 

müəyyən  dərəcədə  istəklərinə  nail  olması  göz  qabağındadır. 

Başqa  sözlə,  həmin  dövrdə  SSRİ  rəhbərliyinin  və  onun 

ideoloqlarının millətimizin dilinin, əlifbasının, ümumilikdə milli 

mənəvi  dəyərlərinin  başına  açdıqları  faciəli  oyunlar, 

müstəqilliyimizin  bərpası  ilə  qismən  aradan  qalxsa  da,  ancaq 

imperiyanın izləri həyatımızda bu gün də qalmaqdadır.