MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 277
Azərbaycanının dövlət dili ilə bağlı ayrıca maddənin salınmamasına əsas səbəb SSRİ rəhbərliyinin Azərbaycan türklərinin etnik mənşəyinə və dilinə qarşı dəyişən münasibəti mühüm rol oynamışdı. SSRİ ideoloqları Sovet Azərbaycanını artıq bir türk dövləti kimi görmək istəmir, bu mənada onun əhalisinin və dilinin türk adlandırılmasına qarşı çıxırdı. Bunu nəticəsi olaraq, Azərbaycanda yeni konstitusiya layihəsini hazırlayanlar cəsarət edib milli dillin statusu, eləcə də milli bayraqla bağlı heç bir maddə salmamışdılar. Ancaq Azərbaycan SSR qanunları, Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyəti fərmanları və Azərbaycan SSR hökuməti qərarlarının xronoloji külliyyatının 1961-ci ildə nəşr olunan 2-ci
cildində 1937-ci ilin martında 14-də ÜmumAzərbaycan Fövqalədə 9-cu Sovetlər qurultayının qərarı ilə qəbul edilmiş yeni konstitusiyada Sovet Azərbaycanının dövlət dilinin Azərbaycan dili olması ilə bağlı 151-ci maddə də öz əksini tapmışdır: «Azərbaycan SSR-nin dövlət dili Azərbaycan dilidir. Azərbaycan SSR ərazisində yaşayıb azlıq təşkil edən millətlərə, həm öz mədəniyyət idarələrində, həm də dövlət idarələrində ana dilini inkişaf etdirmək və işlətmək hüququ təmin edilir» [40, 42]. Maraqlıdır ki, akademik Ziya Bünyadovun «Qırmızı terror» kitabında 1948-ci ildə həbs olunan antisovet, millətçi «İldırım» təşkilatının üzvlərindən İsmixan Rəhimova aid istintaq ifadəsində, onun tərəfindən dövlət dilinin Azərbaycan dili olması ilə bağlı mülahizə səslənmişdir: «Baxmayaraq ki, bizim indiki
Azərbaycan Sovet
Respublikasının Konstitusiyasında azəri dilinin dövlət dili olduğu qeyd olunmuşdur, əsl həqiqətdə bütün idarələrdə rəsmi dil rus dilidir» [54, 310]. |