MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

371 

başladı.  Çünki  fiziki  repressiyalar  nəticəsində  1920-1930-cu 

illərdəki «pantürkçü», «panislamçı» adı ilə damğalanmış milli 

aydınlardan əsər-əlamət qalmamışdı. Onların əvəzində əsasən 

türklüyə, islamlığa az qala tamamilə yad  gözü ilə baxan yeni 

bir  ziyalı  təbəqəsi  və  həmin  təbəqənin  də  təmsil  olunduğu 

Sovet  Azərbaycanı  nəsli  yetişmişdi.  Bununla  da,  Sovet 

Azərbaycanın ziyalısı və nəsli ilə 1930-cu illərə qədərki milli 

ziyalılar  və  nəsil  arasında  bağ  əsasən  qırılmış,  aralarında  bir 

uçurum  yaradılmışdı.  Bu  uçurum  zaman-zaman  daha  da 

dərinləşdirilmiş, bunun da nəticəsi olaraq Azərbaycan xalqının 

türklüyə,  islamlığa,  milli  azərbaycanlılığa  əsaslanan  milli 

şüuru ciddi şəkildə zədələnmişdir.  

Bu baxımdan SSRİ dövründə əvvəlcə milli aydınların 

nüfuzuna ağır zərbə vuruldu. Onların əksəriyyəti istər mənəvi, 

istərsə  də  fiziki  cəhətdən  məhv  edildi.  Çünki  əvvəlcə  sovet 

ideoloqlarının  qarşısında  əsas  məqsəd  milli  aydını  məhv 

etmək  idi.  Bununla  da  cəmiyyətdə  sözün  həqiqi  mənasında, 

milli  aydın  olmaq  çox  qorxulu  idi.  Sovet  ideoloqları  yalnız 

1950-ci  illərdən  başlayaraq  ziyalının  nüfuzunu  bərpa  etməyə 

başladılar.  Ancaq  bu  nüfuzun  bərpası  millilik  deyil,  sovet 

beynəlmiləlçiliyi  üzərində  quruldu.  Yəni  burada  diqqət 

çəkmək istədiymiz əsas məqam odur ki, SSRİ dövründə milli 

aydın  nüfuzunun  məhvindən  sonra  Azərbaycan  cəmiyyətində 

sovet ruhlu ziyalı formalaşdırılmağa başlandı.