MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
392 392 Süleymonov «Az-ya», Bəxtiyar Vahabzadə «Latın dili», «Gülüstan» əsərlərini yazdılar. İndi də vətəndaş cəmiyyəti adı altında insan amili milli və dini dəyərlərdən üstün tutulur. Bir sözlə, fərd millət və dinə qarşı qoyulur. Guya, fərdin azadlığının əsasında yalnız hüquq və azadlıqları dayanır. Bu zaman millət və dinə münasibət SSRİ dövründə olduğu kimi, arxa plana keçilir. Burada əsas üstünlük şəxsiyyətin hüquq və azadlılarına verilir, dövlətin xaricində insanların ictimai münasibətlərinin qurulmasının önəmliliyindən bəhs olunur və s. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, bu cür vətəndaş cəmiyyəti modeli bir tərəfdən insan hüquq və azadlıqlarının təmin olunması baxımından müsbət görünsə də, ancaq ümumilikdə ailə dəyərlərinin aradan qalx- masına, bununla da dövlətin əsasını təşkil edən sosial institut- ların dağılmasına səbəb olur. Bu isə, əslində gələcəkdə dövlətin özünün varlığı üçün təhlükə mənbəyidir. Belə olduğu təqdirdə, milli və dini dəyərlərdən uzaq olan insanın-fərdin dünya vətəndaşına çevrilməsi öz mənasını itirir. Çünki fərd öz mahiyyətini itirir və qeyri-müəyyən vəziyyətə düşür, başqa sözlə özgələşir. Ona görə də, fərdin öz milli kimliyinin və dini dəyər- lərinin üstündə insani keyiyyətə malik olması inandırıcı deyil- dir. Bu özünü heç vaxt doğrultmamışdır. Bu mənada, hazırda fərdin azadlığının önəmliliyi adı altında vətəndaş cəmiyyətinin zərurətindən çıxış edənlər müəyyən mənada, XX əsrin əvvəllərində «üçlük» ideyasını tənqid edənlərlə – marksistlərlə eyni mövqe nümayiş etdirirlər. Bu mənada, indiki dövrün «marksistləri» və «liberalistləri» XX əsrin əvvəllərində bu cür mövqe tutanlardan çox da fərqlənmirlər. Bütövlükdə, hazırda «üçlüyü» cəmiyyətin əsas ideyaları kimi vacib saymayanlarla,
|