MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

447 

modernləşmənin  zəruriliyini  azərbaycançılığın  bir  üzündə  əks 

etdirsək  də,  onun  digər  üzündə  milliliyimizi-türklüyümüzü, 

mədəniyyətimizi, islami dəyərlərimizi də yaşatmalıyıq.  

Hazırda  milli  ideologiya  problemini  araşdıran  tədqiqat-

çıların  demək  olar  ki,  əksəriyyəti  Azərbaycan  milli  ideyası  kimi 

azərbaycançılığı  qəbul  edirlər.  Buna  səbəb,  yuxarıda  da  qeyd 

etdiyimiz  kimi,  hazırda  azərbaycançılığın  başqa  ideyalarla 

(türkçülük,  islamçılıq,  modernləşmək  və  s.)  müqayisədə  daha 

cəlbedici  görünməsidir.  Belə  ki,  azərbaycançılıq  bir  tərəfdən 

milliliyi  –  türkçülüyü,  dini-əxlaqi  dəyərləri  –  islamçılığı,  digər 

tərəfdən  modern-demokratik  dövlətçiliyi,  qlobal  dünyanın  bir 

hissəsi olmasını özündə əks etdirir. Bu mənada bəziləri daha çox 

azərbaycançılığı  türkçülüklə,  digərləri  dövlətçiliklə  eyniləşdirdiyi 

halda, onun hər ikisi ilə səsləşdiyini işarə etməklə yanaşı, modern-

demokratik  dövlət  modeli  kimi  müasir  ideologiya  kimi  görənlər 

də az deyildir.  

Ümumilikdə 

bu 

baxımdan 

azərbaycançılıq 

ideologiyasından çıxış edən tədqiqatçıların irəli sürdükləri bir çox 

mülahizələrlə  (dövlətçiliyin  müdafiəsi,  ərazi  bütövlüyünün 

qorunması,  vətəndaş  birliyi,  etnik  kimliyindən  və  dinindən  asılı 

olmayaraq  bütün  azərbaycanlıların  eyni  hüquq  və  haqlara  sahib 

olması, modern dövlətçiliyin qurulması və s.) razılaşmaqla yanaşı, 

zənnimizcə,  mübahisəli  olan  bəzi  məsələlər  də  vardır:  1. 

Azərbaycançılıq:  tarix  və  çağdaşlıq;  2)  Türkçülük  və 

azərbaycançılıq: alternativlik və eynilik kimi; 3) Milli dil məsələsi: 

Türk  dili  və  Azərbaycan  dili;  4)  Azərbaycançılıq:  millilik  və 

kosmopolitizm.