MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 541
ideoloqlarının nəzərində Azərbaycan türkçülüyü ideyası- azərbaycançılıq əsas məqsəd olduğu halda, cəmiyyətin siyasi quruluşu həmin məqsədin gerçəkləşməsi yolunda bir vasitədir. Məsələn, Azərbaycan türkçülüyünün reallaşmasını «ittihadçı- lıq»da, sosial-demokratizmdə, liberal-demokratizmdə, milli- demokratizmdə və başqa ideyalarda da görənlər olmuşdur. Ancaq bunlardan hansının Azərbaycan türkçülüyü ideyasına yaxın və real olması isə zamanla sübut olunmalı idi. Bu baxımdan Azərbaycan Cümhuriyyəti dövründə cəmiyyətin siyasi quruluşunda milli- demokratizm əsas götürülmüş və bu mənada Azərbaycan türkçülüyü ideyasına zidd olan heç bir addım atılmamışdır. Əksinə, cəmiyyətin siyasi quruluşu ilə Azərbaycan türkçülüyü ideyası arasında mükəmməl bir uzlaşma yaranmışdır. Bu uzlaşma ilə barəbər demək olar ki, bu dönəmdə milli ruhlu azərbaycançılıq cəmiyyətin siyasi quruluşunun fövqündə dayanmışdır. Çox təəssüflər olsun ki, eyni sözləri Sovet Azərbaycanı dövründəki siyasi quruluşla Azərbaycan türkçülüyü arasındakı münasibətlərə aid edə bilmirik. Doğrudur, Sovet Rusiyasının Azərbaycan Cümhuriyyətini işğalından sonra ilk dövrlərdə, onun yerinə hakimiyyətə gələnlərdən bir qismi başda N.Nərimanov olmaqla, milli azərbaycançılığa sadiq qalmağa çalışıblar. Xüsusilə, Nərimanovun Azərbaycan Sovet Cümhuriyyətində türk hökuməti, türk dili, türk mədəniyyəti uğrunda mübarizəsini inkar edə bilmərik. Bu o deməkdir ki, Nərimanov sosalist quruluşda bacardığı qədər Azərbaycanın türksüzləşdirilməsinə qarşı mübarizə aparmış, hətta özünün dediyi kimi, beynəlmiləlçi olduğu halda millətçiyə çevrilmişdir. Deməli, türk ruhlu azərbaycançılıq bir müddət SSRİ dövründə də qorunub saxlanılmağa çalışılmışdır. Ancaq Cümhuriyyət dövründən fərqli olaraq Sovetlər Birliyi dönəmində Azərbaycan türkçülüyü ideyasını axıra qədər |