MaiLİ İSTİqaməTLƏNMİŞ quyularin səMƏRƏLİ İSTİsmarini təMİn edən profiLLƏRİn və yeni texnoloji optimallaşdirma təDBİRLƏRİNİN

 NƏTİCƏ VƏ TƏKLİFLƏR 
 
1. Maili istiqamətlənmiş quyuların inklinometrik 
məlumatlarına və texniki- iqtisadi göstəricilərinin təhlilinə əsasən 
neft yataqlarının işlənməsi, istismarı və abadlaşdırılmasına profilin 
təsiri müəyyənləşdirilmiş, ayrı-ayrı istismar üsulları üzrə profillər 
qiymətləndirilmişdir. 
2. Maili istiqamətlənmiş quyuların istismarı prosesində 
təmirarası müddətin, yeraltı və əsaslı təmir işlərinin profilin 
vəziyyətindən asılılığı tədqiq edilmiş, göstərilmişdir ki, inhirafın elə 
bir həddi mövcuddur ki, bundan sonra maili istiqamətlənmiş 
quyularda təmir işləri aparmaq xeyli çətinləşir və yaxud 
ümumiyyətlə mümkün olmur. 
3. Müxtəlif istismar üsulu ilə işləyən maili istiqamətlənmiş 
quyuların profillərini səciyyələndirən parametrlərin istismar 
göstəricilərinə 
təsirinin 
tədqiqi 
nəticəsində 
müvafiq 
qanunauyğunluqlar aşkar olunmuş və quyunun profili 
layihələndirilərkən onların nəzərə alınması tövsiyə edilmişdir. 
4. Layların neftveriminin artırılması və quyuların iş rejiminin 
yaxşılaşdırılması məqsədilə geoloji-texniki tədbirlərin həyata 
keçirilməsi üçün faydalılıq nəzəriyyəsi və qeyri-dəqiq ehtimallar və 
intervallarla qiymətləndirilən faydalılıq funksiyası tətbiq etməklə 
optimal qərarların qəbul olunması, quyuların optimal sayının 
müəyyən edilməsi və neftçıxarmada investisiya qoyuluşu məsələləri 
həll edilmişdir. 
5. Neft Daşları və Palçıq Pilpiləsi yataqlarının qazlift 
quyularında aparılan mədən tədqiqatları ilə ağır neftləri qaldırmaq 
üçün yüngül neftlərə nisbətən iki dəfəyə qədər az işçi agentin sərf 
olunması müəyyən edilmiş, bunula da yeni metodoloji 
texnologiyanın əsası qoyulmuşdur. 
6. Dispers maye sistemlər hazırlamaq üçün hidrodinamik 
qarışdırıcı qurğu işlənmiş, onun vasitəsilə dayanıqlı, uzun müddət 
komponentlərinə ayrılmayan neft-su və su-neft emulsiyaları 
alınmışdır.

---

41 
7. Yeni kapilyar viskozimetr qurğusu yaradılmış, emulsiyaların 
reoloji parametrlərinin tədqiqi ilə sınaqdan keçirilmiş və istifadəyə 
verilmişdir.
8. Maili istiqamətlənmiş quyuların sulaşma səbəbləri
araşdırılmış, profilin sulaşma tempinə təsiri tədqiq edilmiş, 
sulaşmanın layın açılma dərəcəsindən asılılığı müəyyənləşdirilmiş, 
lay sularının təcrid edilməsi üçün yeni texnologiya işlənmiş, onun 
həyata keçirilmə metodologiyası göstərilmiş və tətbiqi tövsiyə 
olunmuşdur. 
9. Qazlift-kompressor istismar üsulunda qumun borularda 
çökməsinin qarşısını almaq üçün nanomaye tərkib əsasında yeni üsul 
işlənmiş, onun tətbiqi ilə quyudibi zonada və quyu lüləsində qum 
təzahürünün fəsadları aradan qaldırılmış, quyuların uzunmüddətli 
istismarı təmin olunmuşdur. 
10. Bentonit gili əsasında qeyri-bircins laylardan quyulara neft 
axınını tənzimləmək üçün nanotexnologiya işlənmişdir.
11. maqnit sahəsindən istifadə etməklə kapilyar hopma prosesi 
tədqiq olunmuş, kvars qumundan və qum-gil qarışığından ibarət 
məsaməli mühitdə aparılan kapilyar hopma hadisəsinə maqnitləşmiş 
suyun təsiri öyrənilmiş və müəyyən edilmişdir ki, maqnitləşmiş 
suyun kapilyar sıxışdırma üzrə səmərəliliyi müvafiq olaraq qumlu 
mühitdə 16-20 və qum-gil mühitində 11-12% təşkil edir; 
12. ŞQN istismar üsulunda qumun nasosun işinə zərərli
təsirini tənzimləmək məqsədilə sabit maqnit sahəsinin təsiri ilə
nasosun qəbuluna daxil olan qarışığın strukturunun dəyişməsinə və 
beləliklə də çökməsinin qarşısının alınmasına əsaslanan yeni üsul 
işlənmişdir; 
13. Akustik sahədən istifadə etməklə quyudibi sahəni müxtəlif 
çöküntülərdən və çirklənmələrdən təmizləmək və layın keçiriciliyini 
bərpa etmək üçün turşu əsaslı mikroemulsiya işlənmiş, onun əsasında 
yeni texnologiya hazırlanmış və tətbiq edilməsi tövsiyə olunmuşdur; 
14. Quyularda və laylarda müxtəlif texnoloji əməliyyatları 
həyata keçirmək üçün sadə konstruksiyalı, səmərəli iş prinsipinə
malik dalğa generatorları ixtira edilmiş, tətbiqi təklif olunmuşdur.