Makroiqtisodiyot

 
 

---

30 
Xulosa 
Xulosa qilib aytganda bozor munosabatlarini rivojlantirishning 
asosiy elementi bo’lgan raqobat, bilamiski raqobatsi rivojlanish 
bulmaydi biz kup takidlab utdig raqobat mamlaktni, davlatni 
rivojlantruvchi kuch desag mubolag’a bo’lmaydi.
Shu o’rinda aytishimiz mumkunki biznig O’zbekistonimizda olib 
borlayatgan isloxatlar yangi qarorlar shu jumladan bozur sharoyiti uchun 
ishlab chiqilgan qonunlar bular xammasi davlaltimizning rivojlanishi 
uchun qilnayotgan sayin xarakatlar desag mubolag’a bulmaydi. 
Raqobat bozoming muhim xususiyatlaridan biri boiib hisoblanadi. 
U bir tomondan, ishlab chiqarish munosabati sifatida namoyon boisa, 
ikkinchi tomondan esa ijtimoiy ishlab chiqarishni muvofiqlashtiruvchi 
mexanizm sifatida namoyon boiadi. Raqobatli bozor ishlab chiqarish 
samaradorligiga erishish va iqtisodiy resurslami optimal taqsimlashga 
imkon yaratadi. O‘z miqyosiga ko‘ra raqobat eng avvalo ikki turga - 
tarmoq ichidagi raqobatga va tarmoqlararo raqobatga boiinadi. Iqtisodiy 
adabiyotlarda bir tarmoq ichidagi raqobatning to‘rtta shakli alohida 
ajratilib ko‘rsatiladi. Bular sof raqobat, monopollashgan raqobat, sof 
monopoliya va oligopoliyadir. 
Raqobat - xo‘jalik yuritishning asosiy usuli hisoblangani uchun 
raqobat muhitining shakllanishi bozor iqtisodiyotining rivojlanish 
darajasiga bogiiqdir. Raqobat muhiti deb bozor munosabatlari 
ishtirokchilarining 
xo‘jalik 
yuritishda 
teng 
imkoniyatlami 
ta’minlaydigan iqtisodiy, qonuniy, tashkiliy va siyosiy sharoitlar 

---

31 
majmuasiga aytiladi. Raqobat muhitining mayjudligi - alohida olingan 
firmaning bozor sharoitida erkin harakat qilib hukmronlik mavqeiga 
erishishiga halaqit beruvchi asosiy omildir.
Monopoliyani tartibga solish - miqdoran hisoblash imkoniyati kam 
boigan 
juda 
murakkab 
jarayondir. 
O‘zbekistonda 
davlatning 
monopoliyaga qarshi chora-tadbirlari nafaqat monopoliyani cheklash, 
balki monopoliyadan chiqarish jarayoni bilan uzviy ravishda olib 
borilmoqda.