30
Xulosa
Xulosa qilib aytganda bozor munosabatlarini rivojlantirishning
asosiy elementi bo’lgan raqobat, bilamiski
raqobatsi rivojlanish
bulmaydi biz kup takidlab utdig raqobat mamlaktni, davlatni
rivojlantruvchi kuch desag mubolag’a bo’lmaydi.
Shu o’rinda aytishimiz mumkunki biznig O’zbekistonimizda olib
borlayatgan isloxatlar yangi qarorlar shu jumladan bozur sharoyiti uchun
ishlab chiqilgan qonunlar bular xammasi davlaltimizning
rivojlanishi
uchun qilnayotgan sayin xarakatlar desag mubolag’a bulmaydi.
Raqobat bozoming muhim xususiyatlaridan biri boiib hisoblanadi.
U bir tomondan, ishlab chiqarish munosabati sifatida namoyon boisa,
ikkinchi tomondan esa ijtimoiy ishlab chiqarishni
muvofiqlashtiruvchi
mexanizm sifatida namoyon boiadi. Raqobatli bozor ishlab chiqarish
samaradorligiga erishish va iqtisodiy resurslami optimal taqsimlashga
imkon yaratadi. O‘z miqyosiga ko‘ra raqobat
eng avvalo ikki turga -
tarmoq ichidagi raqobatga va tarmoqlararo raqobatga boiinadi. Iqtisodiy
adabiyotlarda bir tarmoq ichidagi raqobatning to‘rtta shakli alohida
ajratilib ko‘rsatiladi. Bular sof raqobat,
monopollashgan raqobat, sof
monopoliya va oligopoliyadir.
Raqobat - xo‘jalik yuritishning asosiy usuli hisoblangani uchun
raqobat muhitining shakllanishi bozor iqtisodiyotining rivojlanish
darajasiga bogiiqdir. Raqobat muhiti
deb bozor munosabatlari
ishtirokchilarining
xo‘jalik
yuritishda
teng
imkoniyatlami
ta’minlaydigan iqtisodiy, qonuniy, tashkiliy va siyosiy sharoitlar
31
majmuasiga aytiladi. Raqobat muhitining mayjudligi
- alohida olingan
firmaning bozor sharoitida erkin harakat qilib hukmronlik mavqeiga
erishishiga halaqit beruvchi asosiy omildir.
Monopoliyani tartibga solish - miqdoran hisoblash imkoniyati kam
boigan
juda
murakkab
jarayondir.
O‘zbekistonda
davlatning
monopoliyaga qarshi chora-tadbirlari nafaqat monopoliyani cheklash,
balki monopoliyadan chiqarish jarayoni
bilan uzviy ravishda olib
borilmoqda.
Dostları ilə paylaş: