Maktabgacha ta’lim muassasasi tarbiyachisi shaxsiga qo‘yilgan talablar. Tarbiyachi va uning jamiyatda tutgan o‘rni

o‘z ichiga bolani yoshligidagi strategik o‘qitish asnosida bo‘lib u bolani harakteristik va o‘qiy 
olish jihatidan yosh bolalik o‘yinqaroqliklarini kamaytirib katta hayoka yani ommaviy muhitka 
tayorlab beradi.
Professional Development for Early Childhood Professionals: Examining Pedagogy in 
Early Childhood 8 October 2010
 
 

---

Pedagog – tarbiyachi shaxsini shakllantirish 
Tarbiyachi maktabgacha yoshidagi bolalarga tabiat, jamiyat hodisalari, 
kattalarning mehnati haqida boshlang’ich bilim va tushunchalar beradi, ularga 
madaniy axloq, o‘z tengdoshlari va kattalar bilan madaniyatli manosabatda bo‘lish 
odatlarini singdiradi, yaxshilik, haqiqatgo‘ylik, adolat, jasurlik, kamtarinlik, 
kattalarga hurmat bilan qarash, tabiatga qiziqish, kuzatuvchanlik, o‘simlik va 
hayvonlarga g’amxo‘rlik bilan qarash, mehnatsevarlik, kattalarni mehnati 
natijalarini asrab-avaylash kabi axloqiy sifatlarni tarbiyalaydi. 
Xalq san’ati, musiqa, ashula, adabiyot, tasviriy san’atni bilish, san’atga 
muhabbat tarbiyachini madaniyatli qiladi, bolalar bilan olib boradigan ishida 
yordam beradi. Pedagog kerakli bilim, malaka va ko‘nikmalarni ma’lum bir izchillik 
bilan egallab borsagina bolalarni tarbiyalash va ularga ta’lim berish ishida yaxshi 
natijalarga erishadi. Tarbiyachi o‘z kasbining mohir ustasi bo‘lish uchun maxsus 
tayyorgarlik ko‘rishi kerak. U quyidagi shartlarga amal qilishi kerak: 
1. Pedagog yosh avlodni tarbiyalash uchun yuqori ma’lumotli, kerakli 
bilimlarni egallab, kerakli adabiyotlarni tanlay oladigan, ilmiy adabiyotlar bilan 
ishlay oladigan, ilg’or tajribali pedagoglarning tajribasini o‘rganib, o‘z ishiga tadbiq 
eta oladigan bo‘lishi; 
2. Pedagog bolalarni kuzata oladigan, ularning xulqi, xatti-harakati sabablarini 
to‘g’ri tahlil qilib, unga ijobiy ta’sir etuvchi vositalarni topa olishi; 
3. Yosh avlodni kerakli bilim, malaka, ko‘nikmalardan xabardor qilish uchun 
pedagogning nutqi ravon, aniq, mantiqiy, ixcham bo‘lishi lozim. Ta’lim berishda 
texnikaviy vositalardan samarali foydalana olishi kerak. Bolalar bilim, malaka, 
ko‘nikmalarni yaxshi o‘zlashtirib olishlari uchun ularni faollashtirib savollardan 
foydalanishi; 
4. Tarbiyachi o‘ziga yuklangan vazifani bajarish uchun bolalarda o‘sha 
faoliyatiga nisbatan qiziqish uyg’ota olish, ularning diqqatini jalb kilib, faolligini 
o‘stirish, bolalarning xulqini, xatti-harakatini haqqoniy baholay olishi; 
5. Har bir faoliyat uchun kerakli materiallarni oldindan tayyorlab qo‘yishi; 
6. Kun tartibini to‘g’ri tashkil eta bilishi, bolalar jamoasiga undagi har bir 
a’zoni e’tiborga olgan holda rahbarlik qila bilish; 
7. Bolalarning ruhiy va jismoniy holatini aniqlay bilishi va buni bolalar bilan 
amalga oshiriladigan ta’lim-tarbiyaviy ishlarida e’tiborga olishi; 
8. Tarbiyachi ota-onalar bilan muntazam ravishda suhbatlar, uchrashuvlar 
o‘tkazib, axborot almashtirib turishi; 
9. Pedagog bolalarga nisbatan hayrihoxlik munosabatda bo‘lishi, har bir bola 
uchun qulay sharoit yaratishi, hafa bo‘lsa ovuntira olishi; 
10. Kun tartibida olib borgan ta’lim-tarbiya ishini tahlil qila bilishi va uni 
yanada yaxshilash yo‘llarini topa olishi kerak. 
Eng muhimi – tarbiyachi bolalarga ishonch bilan qarashi, ularning 
mehnatsevarligi, mustaqilligi, tashabbuskorligini to‘g’ri taqdirlashi va mustaqil 
faoliyat qilishlari uchun imkoniyat yaratishi kerak. Buni bolalar yuqori baholaydilar.

---