Ma’lumotlar bazasining taqsimlangan tizimida axborot xavfsizligi konsepsiyasi

Ma’lumotlar bazasi serveri modeli
Ma’lumotlar bazasi serveri modeli - RDA-modelining rivoji.
Saqlanuvchi muolajalar mexanizmi uning o‘zagi hisoblanadi. RDA - modelidan farqli o‘laroq, axborot tizimining muayyan predmet sohasi uchun belgilangan, SQL tili vositalari orqali tavsiflangan hodisalar, qoidalar va muolajalar maiumotlar bilan birga tizim serverida saqlanadi va unda bajariladi. Boshqacha aytganda, tatbiqiy
komponent toialigicha tizim serverida joylanadi va bajariladi. Maiumotlar bazasi serveri modeli sxematik tarzda keltirilgan.


DBS - modeli
DBS - modelining mijoz qurilmalarida faqat interfeys komponenti (taqdimiy komponent) joylanadi. Bu esa mijozning hisoblash qurilmasiga talablaming jiddiy kamayishiga olib keladi. Foydalanuvchi mijoz qurilmasidagi tizim interfeysi orqali malumotlar bazasiga malumotlami ishlash bo‘yicha faqat kerakli muolajalar,
so‘rovlar va boshqa funksiyalar chaqiriqlarini jo4natadi. Malumotlardan foydalanish va ulami ishlash bo‘yicha barcha chiqimli amallar serverda bajariladi va mijozga faqat ishlash natijalari jo‘natiladi (RDA modelida esa maiumotlar nabori jo‘natiladi). Bu esa DBS - modelida tarmoq trafigining RDA - modeliga qaraganda jiddiy kamayishiga olib keladi. Ta’kidlash lozimki, tizim serverida barcha tizim foydalanuvchilarining tatbiqiy masalalari bir vaqtda bajariladi. Natijada server hisoblash qurilmalariga (disk muhiti va asosiy xotira hajmiga, tezkorligiga) talablar keskin oshadi. Bu DBS - modelining asosiy
kamchiligi hisoblanadi.
Tarmoq yukining kamayishidan tashqari, tarmoq serverining aktiv roli, unda hodisalar, qoidalar va muolajalar mexanizmini saqlash va bajarish, taqsimlangan axborot tizimini predmet sohasini barcha nyuanslariga adekvatroq va samarali “sozlash” imkoniyati

DBS — modelining afzalligi hisoblanadi. Undan tashqari, maiumotlar holati va o‘zgarishining bir-biriga muvofiqligining ishonchli ta’minlanishi natijasida maiumotlami saralash va ishlash imkoniyati oshadi, foydalanuvchilaming umumiy

maiumotlar bilan kollektiv ishlashi o‘zaro samarali muvofiqlashtiriladi. Server hisoblash resurslari tezkorligi va xotirasiga nisbatan talablami turli hisoblash qurilmalari bo‘yicha tarqatish uchun ilovalar serveri modeli ishlatiladi.
AS-modelida axborot tizimining tatbiqiy komponenti tizim resurslarining
yuqori tezkorligi bo‘yicha ixtisoslashtirilgan qo‘shimcha serverga o‘tkaziladi.
DBS — modeliga o‘xshab, mijoz qurumalarida tizhnning faqat interfeys qismi, ya’ni taqdimiy komponenti joylashtiriladi. Ammo maiumotlami ishlash funksiyalarining chaqiriqlari ilovalar serveriga jo‘natiladi va unda ushbu funksiyalar tizimning barcha foydalanuvchilari uchun birgalikda bajariladi. Foydalanish va maiumotlami o'zgartirish bo‘yicha past darajali amallami bajarish uchun ilovalar serveri, RDA - modelidagidek, SOL - serverga murojaat
etadi, unga SQL - muolajalari chaqiriqlarini jo‘natadi va mos holda, undan maiumotlar naborini oladi.