Mamlakatimiz iqtisodiyotiga investitsiyalarni jalb qilish

 
Annotation. 
The formation of a market economy in our country causes the emergence of new problems related to 
consumer demand. The transition to market Relations puts new demands on market participants – forcing them to produce and 
sell products that have been used for certain consumer demand. The current policy of the Republic of Uzbekistan, based on the 
gradual transition to a socially oriented market economy, effectively organizes the activities of enterprises, firms and 
organizations, derives from the need to adapt their internal and external economic relations to market requirements.
This article provides information on attracting investments into the economy of our country and their role in foreign 
trade, as well as on investments and the economic essence of foreign economic activity, an important factor in ensuring 
sustainable economic growth and public administration in the implementation of its active investment policy, including 
investment processes in the economy of Uzbekistan. 
Keywords:
export, import, gross domestic product, market, foreign economic policy, foreign economic activity, 
international company, foreign trade, investment, marketing, competition.
 
https://doi.org/10.55439/ECED/vol23_iss3/a14
 
 
INNOVATSIYA VA INVESTITSIYA 

---

Iqtisodiyot va ta'lim / 2022-yil 3-son
 
 95 
Kirish. 
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash 
sharoitida investitsiya faoliyati muhim ahamiyat 
kasb etadi. Har bir mamlakatning rivojlanish dara-
jasi, ya’ni iqtisodiyotning rivojlanishi va iqtisodiy 
o‘sishi ko‘p jihatdan mamlakatdagi investitsion ja-
rayonlarga bog‘liq. Har qanday jamiyatning baraqa-
ror iqtisodiy rivojlanishini investitsiyalarsiz tasav-
vur etib bo‘lmaydi. Ayniqsa, bugungi kunda bu nar-
sa yaqqol namoyon bo‘lmoqdaki, har qanday mam-
lakatning bundan keyingi yuksalishi investitsiya-
larni jalb etish holatiga bog‘liq. 
Barchamizga ma’lum, islohotlar va yangila-
nishlar o‘z-o‘zicha amaliyotga tatbiq qilinganda, 
oxirgi, ya’ni yakuniy samara kutilganidek bo‘lmas-
ligi yoki kutilgan natijaga keyinroq erishish mumkin 
bo‘ladi. Shuning uchun yangi iqtisodiy tizim va mu-
nosabatlarning qaror topishida barcha tarmoqlar 
kerakli darajada hukumat tomonidan qo‘llab-quv-
vatlab boriladi, bu olib borilayotgan islohotlarninig 
samarali bo‘lishini kafolatlaydi. Mamlakatimizda 
iqtisodiy islohotlar va yangilanishlarni bosqichma-
bosqich asta-sekinlik bilan amalga oshirish va bu 
jarayonda davlatning bosh islohotchi vazifasini ba-
jarishi mamlakatimizning bozor iqtisodiyotiga o‘ti-
shida o‘ziga xos turtki bo‘lib hisoblanadi. Bu jarayon 
investitsiyalarni jalb qilish va ularni boshqarishni 
tartibga solish borasida ko‘plab yangi va mamlaka-
timiz iqtisodiyoti uchun muhim qarorlar qabul 
qilishni talab qiladi. 
“Respublika iqtisodiyotiga toʻgʻridan toʻgʻri 
xorijiy investitsiyalarni jalb qilish faoliyati samara-
dorligini oshirish, xorijiy investorlarni mamlakatimiz 
imkoniyatlari va salohiyati toʻgʻrisida xabardor qilish, 
xorijiy investitsiyalarni jalb etish va oʻzlashtirish 
sohasida davlat va xoʻjalik boshqaruvi organlari, ma-
halliy ijro hokimiyati organlari faoliyatini muvofiq-
lashtirishni yaxshilash, shuningdek, 2017-2021-
yillarda Oʻzbekiston Respublikasini rivojlantirishning 
beshta ustuvor yoʻnalishi boʻyicha Harakatlar strate-
giyasini “Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish 
yili”da amalga oshirishga oid Davlat dasturida belgi-
langan vazifalarni amalga oshirish maqsadida”
ko‘p-
lab ishlar amalga oshirilmoqda [1]. 
O‘zbekiston bugungi kunda yirik xorijiy in-
vestitsiyalarni qabul qiluvchi mamlakatlar qatoriga 
kirish uchun barcha iqtisodiy, siyosiy va huquqiy 
asoslarga ega. Lekin bu degani O‘zbekistonda xorijiy 
investorlarni jalb qilish uchun barcha ishlar qilib 
bo‘lindi, degani emas. Endigi navbatda bu asoslarga 
tayangan holda investitsiyalar jalb etishning mexa-
nizmlarini takomillashtirish masalalari turadi. Ja-
hon tajribasi shuni ko‘rsatadiki, strategik investor-
lar ko‘p miqdordagi mablag‘larni, birinchi navbatda, 
iqtisodiyoti o‘z ichki imkoniyatlari asosida barqaror 
va izchil ravishda rivojlanayotgan mamlakatga 
yo‘naltiradi. Aynan shunday mamlakatlardagina 
qo‘yilgan mablag‘lar saqlanishi va barqaror foyda 
olishga mo‘ljal qilsa bo‘ladi. Ichki va chet el inves-
torlarini, birinchi navbatda, minimal darajadagi 
soliq imtiyozlari emas, balki biznesdagi keyingi 
qulay va maqbul istiqbollar qiziqtiradi.
MDH davlatlarining paydo bo‘lishi bilan xo-
rijiy investorlarning investitsion faoliyatlarini amal-
ga oshirishdagi yangi imkoniyatlar maydoni paydo 
bo‘ldi. Shuni aytish kerakki, xorijiy investorlar bu 
masalada katta tajribaga ega. Albatta, bu masala-
ning bir tomoni bo‘lsa, ikkinchi tomoni investitsiya-
lar qabul qiluvchi (MDH) davlatlar uchun zamona-
viy ishlab chiqarish vositalarini qabul qilishdagi 
investitson tanlov imkoniyati yaratildi. Bunga oddiy 
hol deb qarash kerak emas, chunki investitsiyalar – 
iqtisodiyotni harakatga keltiruvchi, uni olg‘a silji-
tuvchi kuch.
Mamlakatning ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy 
rivojlanishida investitsiyalarning, jumladan, xorijiy 
investitsiyalarning ahamiyati kattadir. Ma’lumki, 
har qanday davlat dunyodan ajralgan holda jahon 
tajribalarini o‘rganmasdan, dunyoning yetakchi 
davlatlari ilm, fan va texnika sohasida erishgan 
yutuqlarini qabul qilmasdan rivojlanishi mumkin 
emas. O‘zbekiston iqtisodiyotida chuqur iqtisodiy 
islohotlar, tarkibiy o‘zgarishlar amalga oshirilar 
ekan, xorijiy investitsiyalar rivojisiz tasavvur etib 
bo‘lmaydi. Globallashuv jarayoniga qo‘shilish 
dunyoning yetakchi davlatlari bilan hamkorlikda 
bo‘lish, ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohadagi davlat 
siyosatining o‘zaro manfaatli asosda bu davlatlar 
siyosatiga mos kelishidir.
Zamonaviy jahon iqtisodiyoti uchun investit-
siya faolligi va jahon iqtisodiyoti globallashuvining 
kuchayishi muhim ahamiyat kasb etadi. Rivojlana-
yotgan mamlakatlar va bozor iqtisodiyotiga o‘tish 
davrini boshidan kechirayotgan davlatlarning xal-
qaro mehnat taqsimotidagi roli ortib borayotganligi 
ham unga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Shuningdek, glo-
ballashuv jarayoniga iqtisodiyotni erkinlashtirish, 
fan-texnika taraqqiyotining tezlashishi, raqobatning 
kuchayishi va boshqa bir qator omillar ham xosdir 
[11].