Mamleketlik universiteti jumanov m. A

2. Krinogalofitler. 
«Duzdi tisqanga ajiratip shiganwshi» 
osimlikler esaplanadi. Bugan tamariks ham kermekler misal 
boladi. Bunda duzlar duz ajiratiwshi amawli bezler arqali 
japiraqlar juzesine ajirahp shigadi, shorlaniw qanshelli joqari 
bolsa, bezler sani da kobeyip baradi.
3. Glikogalofitler. 
Bul kseromorf korinistegi osimlikler 
bolip, olardm kletkalan duzlardi otkizbeydi, somn ushm olar 
kushli shor topiraqlarda osiwine qaramastan, duzdi toqimalarmda 
toplamaydi. Bugan juwsanlar, aq seksewil, jingil, jiyde, buyirgin 
misal bola aladi.
4.
Galomezofitler. Bul otlaqlarda, aziraq shorhqqa iye 
bolgan topiraqlarda osiwshi osimlikler.
Hareketsheri qumli jerlerde psammofil toparga kiriwshi 
haywanlardan jer bawirlawshilar (eshkiemer, tasbaqa, jilanlar), 
quslardan shol shimshigi, buldinq, shol burkiti, sonday aq sut 
emiziwshilerden balpaq ham qosayaq tishqanlar ustemlik etedi. 
Tuyeler 8-16 kiinlep suw ishpesten jasay aladi. Basqa haywanlar
176

---

inlerine kirip siwsizhqtan saqlansa, suwdi aziqliq esabinan yaki 
waqti-waqti menen atmosferadan tusetugin jawm esabinan denede 
suwdi toplaydi.
Osimlikler dunyasi ishinde jane bir ozine tan ekologiyahq 
topar - 
litofltler 
bolip, olarga taslar, qirlar, olardm jarilgan, 
tereiilesken yaki taslar toplangan jerlerinde osetugin suw otlan, 
litofil liyshaynikler, ayinm moxlar wakilleri kiredi.
Tas janqlan, taslar arasmda payda bolgan juda az 
mugdardagi substratta (shala topiraqli) ose alatugin osimliklerge 
xasmofitler 
dep ataladi. Tawli jerlerdegi tas toplamlan arasmda 
organikaliq zatlar bolmasada, hawa almasiwi jaqsi jerlerge 
maslasqan litofltler tiirli jollar menen tas toplamlan arasina 
paqallann bekkemlep, osiw qasiyetin payda etken. Bunday 
litofltlerge efedra, ostrolodochnik misal boladi. Litofitlerde 
bekkem uslaytugin tamir sistemasi ham onin suwiq halda 
muzlawga kushli shidamliligi, jer beti bolimlerinin kseromorfliq 
qasiyeti jiizege kelgen.
£
'/ - а
tn '"г r i
r
/ л |
I f 
^
* **' tk
V i C
Ш
’ 
". 
4 tb