Marcin Błaszczyk Biologia I genetyka
Regulacja czynności fizjologicznych dzięki odruchom
Yüklə 1,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.2.6.1. Zarys odruchowej regulacji wentylacji płuc Oddychanie
|
2.2.6. Regulacja czynności fizjologicznych dzięki odruchom
W celu przedstawienia ogólnych zasad funkcjonowania organizmów na poziomie układów, omówione zostaną podstawy kontroli wymiany gazowej i regulacji przepływu krwi dzięki prostym odruchom. 2.2.6.1. Zarys odruchowej regulacji wentylacji płuc Oddychanie, w znaczeniu wymiany gazowej w płucach, dokonywane jest przez mięśnie oddechowe: wdech – głównie przez przeponę (w mniejszym stopniu – mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne). Spokojny wydech jest bierny (wykonują go siły sprężyste płuc po ustaniu czynności mięśni wdechowych; w pogłębionym wydechu pracują mięśnie między- żebrowe wewnętrzne). Zatem wystarczy w odpowiedniej chwili pobudzić przeponę, aby zapewnić wentylację. W praktyce jednak jest to nieco bardziej złożone, bowiem zapotrzebowanie organizmu na tlen ulega ciągłym zmianom. Przede wszystkim organizm musi mieć informację na temat aktualnego zapotrzebowania na tlen. Receptory wrażliwe na poziom ciśnienia parcjalnego tlenu to chemoreceptory. Znajdują się one w kłębkach 59 szyjnych i aortalnych (kilkumilimetrowe obszary w łuku aorty oraz w tętnicy szyjnej). Są to newralgiczne punkty – miejsca, którymi przepływa praktycznie cała krew opuszczająca serce, a zwłaszcza w tętnicach szyjnych wewnętrznych, zaopatrujących w krew (i w tlen) mózg. Inny rodzaj chemoreceptorów – ośrodkowych – znajduje się w rdzeniu przedłużonym i innych strukturach OUN. Są to receptory wrażliwe na pH płynu mózgowo-rdzeniowego. pH zależy od poziomu jonów H + , a ten – od poziomu zawartości kwasu węglowego w osoczu. Z kolei kwas węglowy pochodzi z reakcji CO 2 z wodą osocza, zatem niskie pH świadczy o obecności znacznej ilości CO 2 w osoczu. Opisane receptory po pobudzeniu przez spadek ciśnienia parcjalnego tlenu bądź wzrost stężenia kationów wodorowych przesyłają informację o tym do OUN (jądro pasma samotnego), a stamtąd zostaje wysłane pobudzenie do motoneuronów wdechowych, przede wszystkim przepony. W ten sposób pobudzany jest wdech w każdej chwili, kiedy w osoczu lub płynie mózgowo-rdzeniowym maleje zawartość tlenu, a rośnie – CO 2 . Dodatkowo istnieje kilka innych mechanizmów kontrolujących wentylację płuc: odruch na rozciąganie ze strony mięśni między- żebrowych, ośrodek sterujący wentylacją płuc i generujący rytmiczne pobudzenia, zlokalizowany w rdzeniu przedłużonym, a także szereg odruchów obronnych układu oddechowego. Yüklə 1,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|