Marcin Błaszczyk Biologia I genetyka

2.2.7. Ruchy dowolne 
Klasyfikacja Brodmanna 
Korbinian Brodmann 100 lat temu, na podstawie badań cytoarchi-
tektonicznych, zaproponował podział kory mózgowej na 52 pola. Pola te 
często posiadają odrębne, specyficzne funkcje. Klasyfikacji tej używa się 
do tej pory. 
2.2.7.1. 
 
Korowa reprezentacja ruchu, układ korowo-rdzeniowy 
i korowo-opuszkowy 
Bezpośrednie, punktowe drażnienie wybranych miejsc na powierzchni 
kory mózgowej wywołuje skurcz jednego, konkretnego mięśnia 
szkieletowego, lub grupy mięśni. W ten sposób można wymapować 
powierzchnię kory, oznaczając korową reprezentację ruchu. 
Pierwszorzędowa korowa reprezentacja ruchu jest zlokalizowana 
w zakręcie przedśrodkowym (od wewnętrznej strony półkul ku 
zewnętrznym – kolejno obszary unerwiające stopę, kończynę dolną, 
tułów, kończynę górną, twarz, język, gardło; 4 i 6 pole wg Brodmanna). 
W piątej warstwie komórek – w przekroju poprzecznym – leżą tam 
neurony piramidalne olbrzymie, tzw. komórki Betza. Jest ich ok. 34
000 
w każdej półkuli. To aksony tych komórek tworzą drogi korowo-
mostową, korowo-opuszkową, korowo-rdzeniową. Równolegle, ku tyłowi 
mózgowia, zlokalizowana jest korowa reprezentacja czucia dotyku (pola 
1-3). Drugorzędowa korowa reprezentacja ruchu znajduje się poniżej 
pierwszorzędowej, na zewnętrznej powierzchni półkul mózgowych, 
obejmuje tylko ośrodki mięśni twarzy (po tej samej stronie – ipsilateralnie).

---

63 
Wyróżniono również dodatkowe pole czuciowo ruchowe, wspomagające 
inicjację aktu ruchowego, oraz pola hamujące, działające antagonistycznie 
do pól inicjujących ruchy. 
Neurony tych korowych pól ruchowych wysyłają aksony biegnące do 
jąder ruchowych mostu, rdzenia przedłużonego i rdzenia kręgowego 
drogą korowo-rdzeniową boczną i przednią. Układ ten nazywano 
piramidowym, co sugerowało, że szlaki przebiegają przez tzw. piramidy 
rdzenia przedłużonego. Obecnie używa się nazwy: układ ruchowy 
korowo-rdzeniowy i korowo-opuszkowy. Impulsacja biegnąca z ośrodków 
korowych to zarówno impulsacja swoista, niosąca sprecyzowane informacje 
od konkretnych neuronów nadrzędnych (korowych), jak i nieswoista 
(zsumowana z wielu neuronów nadrzędnych). 
Aksony neuronów dla ruchów dowolnych z pierwszorzędowej 
reprezentacji ruchu przechodzą na drugą stronę rdzenia przedłużonego 
(80% z nich na poziomie piramid, reszta – na wysokości unerwianego 
jądra ruchowego). Aksony reprezentacji drugorzędowej tworzą szlaki 
niekrzyżujące się. Z rdzenia kręgowego pobudzenie przekazywane jest do 
odpowiednich mięśni.