Marcin Błaszczyk Biologia I genetyka

 
2. Funkcjonowanie organizmów 
Funkcjonowanie organizmu ma na celu dążenie do zachowania 
homeostazy. Każdy żywy organizm jest odrębnym układem fizycznym, 
wydzielonym ze środowiska. Aby tę odrębność utrzymać, musi 
przeprowadzać metabolizm, dzięki któremu zdobywa energię i substraty 
konieczne do utrzymania struktury i funkcji. Jeśli nie jest w stanie tego 
zrealizować – nastąpi rozpad funkcji i struktury – śmierć organizmu.
W stałych warunkach utrzymanie homeostazy byłoby stosunkowo 
proste: wystarczyłoby pobierać stałą liczbę cząsteczek określonych 
związków chemicznych i określoną ilość energii w konkretnej formie, 
realizować ściśle określone reakcje chemiczne w stałym tempie oraz 
wydalać stałą ilość produktów przemiany materii. Jednak warunki 
środowiska zmieniają się bezustannie, zachodzą bez przerwy minimalne 
wahania temperatury, składu atmosfery, pożywienia, ciśnienia atmosfery-
cznego czy hydrostatycznego itd. Aby zachować homeostazę w takich 
warunkach, organizmy muszą "zauważać" te zmiany, analizować je 
i reagować na nie. Oczywiście reakcja musi być zawsze taka, aby 
niwelować skutki zmiany środowiska. Na przykład, jeśli temperatura 
wzrasta o 1/10°C – musi nastąpić zmiana funkcjonowania organizmu, 
która spowoduje, że metabolizm mimo tej zmiany zostanie utrzymany na 
stałym poziomie (np. syntezę konkretnego związku chemicznego 
przejmie inny enzym, który ma optimum działania w tej akurat 
temperaturze albo uruchomione zostaną działania skierowane na 
obniżenie temperatury organizmu stałocieplnego o 1/10°C w porównaniu 
z otoczeniem). 
Aby reagowanie na zmiany środowiska było możliwe, konieczny jest 
układ odbierający informacje o zmianie (receptor), analizujący je 
i reagujący na nie (efektor). 
O tego typu układach możemy mówić zarówno na poziomie 
komórkowym, jak i na poziomie wielokomórkowego organizmu.