Bu erda
tselsiy shkalasi bo’yicha harorat,
0
0
C dagi gaz hajmi,
–
gazning hajmiy kengayishidagi termik koeffitsient.
Agar haroratning termodinamik va amaliy shkalalari orasidagi
munosabatni
ko’rinishida yozsak va uni (6.1) ga ko’ysak,
ifodani hosil qilamiz. Ushbu ifodadan ko’rinib
turibdiki
da , ya’ni gaz go’yoki
hajmga ega bo’lmaydi. Bu esa Gey-Lyussak
qonunining juda past haroratlarda bajarilmasligini
ko’rsatadi. shuning uchun ham izobaralar past
haroratlarda uzlukli chiziqlar bilan ko’rsatilgan.
Gey-Lyussak qonunini
ko’rinishda ham yozish mumkin.ya’ni
gazning hajmiy kengayish termik koeffitsiyenti, u
quyidagiga teng
Sharl qonuni.
Berilgan
massali gaz bosimi, uning hajmi o’zgarmas bo’lganda, temperaturaga
bog’liq ravishda to’g’ri chiziq bo’yicha o’zgaradi (4
- rasm): ya’ni
, da
bu erda
0
0
C dagi gaz bosimi.
Hajm o’zgarmasdan ro’y beradigan jarayonlarga
izoxarik jarayonlar,
va orasidagi bog`lanishlarni
ifodalaydigan chiziqlarga esa izoxoralar deyiladi. Endi
(11.2) ifoda yordamida (11.5) ni o’zgartirib
ifodani hosil qilamiz.
da bo’ladi, ya’ni gazning bosimi nolga
teng bo’ladi. Demak absolyut nol haroratda gaz molekulalari harakatdan to’xtaydi. sharl qonunini
quyidagi ko’rinishda ham yozish mumkin
