Ma'ruza Geoinformatsion tizimlarni sinflanishi, modellarning xususiyatlari va qoʼllash uslubiyati. Reja

2.Geoaxborot tizimini turizmda qo‘llash masalalari 
GIS bilan ishlayotganda kompyuter ekranida bir yoki bir nechta kartani (yoki 
plan-sxemani) ko‘rish mumkin. Ish jarayonida tasvirning detallashganlik darajasini 
oson o‘zgartirish, ayrim elementlarini kichiklashtirish yoki kattalashtirish mumkin. 
Masalan, shaharda biror bir uyni, uning pod’ezdini, atrofidagi ob’ektlarni ko‘rishimiz 
mumkin.
Bundan tashqari, Siz ma’lumotlarning mavzuli tarkibi bo‘yicha boshqarish 
ishlarini ham olib borishingiz mumkin, masalan, foydali qazilmalar kartasida ish 
paytida kerakli bo‘lmagan ba’zi foydali qazilmalar tasvirlangan kartalarni yopib 
qo‘yish; zarur bo‘lgan qatlamlarni esa ko‘rsatish mumkin.

---

8 
Biror ob’ektni belgilab u haqida ma’lumot olish mumkin: masalan, binoning 
narxini, kimga qarashli ekanini, holatini, ob’ektning o‘lchamini, uning shahar asosiy 
muhandislik tarmoqlariga ulanganligini va h.k. Bu ko‘rsatkichlarni kompyuter 
monitorida bevosita o‘lchash ham mumkin.
GISda maxsus qidiruv tizimi ham mavjud. Talabingizga binoan sizni qiziqtirgan 
ob’ektlar ko‘rsatkichlari haqida talab shartlari tuziladi va avtomatik ravishda 
talabingizga javob qaytariladi. Masalan, maydonning 0,1 ga dan kam bo‘lmagan va 
temir yo‘l bekatidan 3 km uzoqda joylashgan barcha suv havzalari, 1 km dan 
oshmagan masofada joylashgan er uchastkalari ekranda ko‘rsatilsin va h.k.
Maxsus vositalar orqali ma’lumotlarni analitik qayta ishlab, juda qiyin 
masalalarni ham echish mumkin, ya’ni real borliqning modelini hosil qilish. Masalan, 
suv va boshqa quvurlar trassasida ro‘y beradigan portlashlarni kutilishi mumkin 
bo‘lgan kungilsiz holatlarni bashorat qilish; ifloslanishning tarqalish yo‘nalishini 
tadqiq qilib, tabiiy muhitga etkaziladigan ofatni hisoblash, natijada unga qarab 
rejalarni belgilash mumkin.