Masalalar mashqlar to‘plami: Tanqidiy tafakkur usuli

“Akvarium” metodi.
Guruhdan ixtiyoriy ravishda 3 kishi tanlab olinadi. Bular auditoriyaning o‘rtasidan joy oladilar-go‘yoki “baliq”, qolganlar esa, kuzatuvchi bo‘lishadi. SHu kichik guruhga bir vaziyat taklif etiladi, ular buni 10-15 minut davomida birgalkda muhokama qilishlari, kuzatuvchilar esa, davradagi o‘rtoqlarining to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri javoblarini yozib borishlari muhokama qilishadi, keyin versiyasi taklif etiladi, uni kuzatuvchilar muhokama qilinashi, keyin kuzatuvchilar o‘z versiyalarini taklif etishadi, shu versiyalardan eng yaxshisining muallifi o‘z versiyasini taklif etmagan ta’lim oluvchi o‘rniga kichik guruhga o‘tadi.
Be metodni xuddi “Nima, qaerda va qachon?” degan o‘yin singari o‘tkazish mumkin, o‘qituvchi oldindan tayyorlab qo‘yilgan savollarni beradi, ta’lim oluvchilar bularni 1 minut davomida muhokama qilib, javob berishadi. Javoblar qanoatlanarli bo‘lmasa, stolga boshqa uch nafar ta’lim oluvchi borib o‘tiradi.
“Menyu” Bu metodda guruh kichik guruhchalarga bo‘linadi va guruhchalarga aniq topshiriq beriladi. Har bir guruh topshiriq olgach uch daqiqa ichida topshiriqni muhokama qilishadi, keyin har bir guruhdan bittadan vakil o‘qituvchi stoli yoniga kelib, oldindan tayyorlab qo‘yilgan “menyu”ni olib joylariga o‘tirishadi. Bu “menyu” da xilma xil topshiriqlar, savollar yozilgan bo‘ladi. SHu tariqa guruhchadagi har bir ta’lim oluvchi kelib “menyu” ni olib unda yozilgan topshiriq vazifalarini bajarishadi. 10 daqiqa davomida topshiriq muhokama qilinadi va javoblar yozma yoki og‘zaki ravishda beriladi, o‘qituvchi guruh ishlarini, sardor faoliyatini baholab boradi.
“Maktab o‘rtoqlik sudi” (Rolli o‘yin). Bu metod yordamida ta’lim oluvchi – ta’lim oluvchilar bilan tarbiyaviy soatlar o‘tkazish vaqtda foydalanish yaxshi natija beradi. Bu metoddan uzluksiz foydalanish maqsadida ommaviy –axborot vositalari, vaqtli matbuot nashrlari sahifalarida berilayotgan, yoshlar va ularning faoliyatlari masalasiga taaluqli bo‘lgan materiallarni o‘rganib, ularni mazmunini rolli jarayonini hosil etish orqali ta’lim oluvchi – ta’lim oluvchilarga namoish qilish usilidan foydalaniladi.