taklif etiladigan qarorni amalga oshinsh bo'yicha tadbirlarni ishlab chiqadi
Ikkinchi bosqich - keys bilan birgalikda jamoa bo'lib (auditonyada)
ishlash.O quvchilar kichik guruhlarga bo linib, birgalikda keys ustida ishlashadi:
- guruh a’zolarining vaziyat, asosiy muammolar va ularni hal etish yo‘llari haqidagi turli tasavvurlarini muvofiqlashtirishadi;
- yechimning taklif etilgan variantlarini muhokama qiladilar va baholaydilar, qo'yilgan muammo nuqtai nazaridan ushbu vaziyat uchun eng maqbul variantni tanlashadi;
- muammoli vaziyat yechimiga olib keladigan tanlangan harakatlar yo lini amalga oshmshning aniq qadamba-qadam dasturni batafsil ishlab chiqadilar;
- taqdimotga tayyorlanadilar va namoyish etiladigan materialni rasmiylashtirishadi.
Interfaol metod nechogiik o’qitishning muayyan aktiv tavsiflasa, u shunchalik ko‘p o‘qitish samarasini ta’minlaydi. Masalan, pedagog asosiy metod sifatida “savol- javob”ni tanlaydi va uni o‘tkazish mantiqini quradi, shuningdek savol-javob davomida o‘quvchilarning fikrlash qobiliyatini rivojlantirish uchun “Waster” dan foydalanadi, bu esa kutilgan samarniberadi.
Interfaol o‘qitish metodlarlarini tanlashning keyingi muhim sharti ulani eng maqbul chog‘ishtirish mezonlarini hisobga olishni taqazo etadi.
Interfaol o‘qitish metodlarlarini tanlashning keyingi muhim sharti ularni eng maqbul chog‘ishtirish mezonlarini hisobga olishni taqazo etadi.
1.Interfaol metodlarni tanlash mezoni ularning ta’lim-tarbiyani rivojlantirish masalaiarini yechishga yuqori yo‘nalganligidir. Bu mezon turli xil metodlarning u yoki bu doiradagi vazifalarini yechish imkoniyatlarini baholash yo‘li bilan joriy etiladi, chunki ijtimoiy tajriba elementlarini ozlashtirishda ularning imkoniyatlari turlichadir.
Interfaol metodlarning barchasi o’quvchilaning fikrlash mustaqilligini ta’minlaydi, o’qitishda bir qoliplikni va andozalikni yo'qotadi, o‘quv matenallarini egallashda nazariy bilimlarning rolini birmuncha oshiradi.
2.Interfaol metodlani tanlashning navbatdagi mezoni ularning ta’lim mazmunlari xususiyatlariga mos kelishidir. Metod mazmunining Harakatlanish shakli (Gegel) sifatida ham aniqlanadi. Bir metod yordamida mavzuni to’laroq ochib berilsa, boshqasi uni ijodiy o’zlashtirishga imkon to‘g‘diradi, uchinchisi bu mazmun uchun yaroqsiz bolishi mumkin.
Interfaol metodlarning ro‘yobga chiqarish shakllari joriy etish vositalari kabi turlicha bo'lishi mumkin. Masalan, aqliy hujum, tanqidiy fikrlash, menyular og‘zaki so‘z, darslik o’qish, kino yoki televideniye, boshqa tasviriy vositalar orqali amalga oshirilsa, klaster, sinkveyn, o‘z o‘rningni top kabi metodlar o’qituvchining oldindan ko‘rsatib bergan faoliyat usullarini takrorlashini taqazo etadi.
3.Interfaol metodlarni tanlashning navbatdagi mezoni ularning o‘quvchilar o‘quv imkoniyadariga to‘liq mos kelishidir, ya’ni samarali o’quv faoliyati uchun ichki va tashqi shart-sharoitlarning birligini ta’minlashdir. Kuzatishlaning ko'rsatishicha, real o‘quv imkoniyatlarini o’rganishda quyidagi shartlarni
aniqlashtirish kerak bo'ladi: o'quvchilaning mustaqil faoliyatiga tayyorgarligi (o‘quv ishlarini rejalashtirish, mashg‘ulot maqsadi va vazifalarini to‘liq belgilab olish ko'nikmasi, o‘z-o‘zim nazorat, teskari aloqa o'matish va qo‘shimcha didaktik jarayonni qurish); o‘quvchilaming ijodiy faoliyatiga tayyorgarligi (fikrlash mustaqilligi, o‘quv matenalidagi asosiy g'oyani ilg‘ab olish ko‘nikmasi, topshiriq shartlanm belgilash va uni yechish metodlanm mustaqil topish ko'nikmasi); o'qishga munosabat va boshqalar.
4.Interfaol o'qitish metodlaridan foydalanishda pedagogning xususiy imkoniyatlariga mos kelishi lozim. Darsning didaktik maqsadlariga turli metodlardan, ularning o'zaro birikuvidan oqilona foydalanish evaziga erishish mumkin. Boshqacha qilib aytganda, metodlar kompensatorlik (biri yo‘l qo'ygan kamchilik boshqasi evaziga yo'qotiladi, ya’m meyorlanadi) imkoniyatlariga ega
5.Interfaol metodlarini tanlash mezonlandan yana biri - ularning o‘quv jarayonini tashkil etish shakllari bilan mos kelishidir. 0‘qitishnmgyalpi (frontal), guruhli va individual shakllari turlicha metodlami talab etadi. Masalan, debat metodi ikki o'quvchi (yoki ikki guruhcha) o'rtasidagi bahs hisoblansa, “aqliy hujum”da guruhdagi barcha o'quvchilarning ishtiroki zarur bo'ladi. Shuningdek, bu mezon mavzuning murakkablik darajasiga mos holda shakl va metodning o'zaro uyg'unligini ta’minlashga yo'naltiradi.
6.Interfaol metodlarning pedagogik texnologiya prinsiplariga mos kelishi umumlashtiruvchi mezon hisoblanadi.
Shunday qilib, o'qitishda an’anaviy va zamonoviy uslublar (metodlar) mutonasib-ligini ta’minlash uchun pedagogdan na faqat famni va uning metodikasini yaxshi bilish talab etiladi. Balki, zamonoviy pedagogik texnologiyalami o'zlashurib borishi, mutaxassisligi bo'yicha ilg'or peda-gogik tajribalami va chet el tajnbalanni ham o'rganib borish bonsh majbunyati yuklatiladi
Dostları ilə paylaş: |