Matematika o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma Yangi nashr

2. 
Topshiriqni amaliy bajaramiz. Berilgan shakllar nomini aytamiz. Shakl
-
ning qanday bo‘laklari bo‘yalgan? Ularni chizamiz va bo‘yaymiz.
3. 
Berilgan topshiriqni bajaramiz va taqqoslaymiz. Har bir qovoqning 
massasi necha kilogrammga teng? Hisoblaymiz va yozamiz. 
Tarozining o‘ng pallasidagi toshlar og‘irligini topib olamiz:
10 + 10 + 3 = 23.
23 kilogrammli toshdan 5 kilogrammli tosh og‘irligini ayiramiz: 
23 – 5 = 18. 
Tenglama tuzamiz: 
2 × a = 18 
 
a = 18 ÷ 2
 a = 9 
Demak, har bir qovoq 9 kg dan.
4. 
Qanday shakllar berilgan? Berilgan qaysi shakllarning yarmi bo‘yalgan? 
Birgalikda topamiz va yozamiz. 1-, 2-, 
3-, 5-shakllar teng ikkiga bo‘lingan. 
4- va 6-shakllar teng ikkiga bo‘lin
-
magan. 
“Yarim” so‘zini teng ikkiga bo‘lin-
gan narsalarga nisbatan ishlatamiz. 
5. 
O‘quvchilarga o‘qituvchi to-
monidan tushuncha beriladi. Shakl
-
larni chizib, har birining yarmini 
bo‘yaymiz. O‘quvchilarga qo‘shim-
cha savol beramiz: boshqa usul bi
-
lan ham teng ikkiga bo‘lib, bo‘yash 
mumkinmi?
@edurtm_uz

---

A
b
D
132
7-DARS: 
BUTUNNING BO‘LAKLARI (CHORAGI)
Maqsad:
butunni teng bo‘laklarga bo‘lishni biladi. Narsalarni yarmi, cho-
ragiga ajratadi.
1. 
O‘qituvchi tomonidan mavzu bo‘yicha tushuncha beriladi. Butunning 
bo‘laklariga (choragi) ta’rif beriladi. Pishiriqni 4 ta teng qismga bo‘lamiz. Har 
bir bo‘lak pishiriqning choragi yoki to‘rtdan biri deyiladi. Ularga hayotiy mi-
sollar keltiramiz.
 
Chorak – to‘rtdan bir degan ma’noni bildiradi.
2. 
Qanday shaklar berilgan? Berilgan shakllarning qaysi qismi bo‘yalgan? 
Berilgan topshiriq amaliy bo‘lgani uchun shakllarni chizamiz. 
Barcha shakllarning choragi yoki to‘rtdan biri bo‘yalgan. 
Boshqa bir bo‘lagini qo‘shib bo‘yalsa, nima o‘zgaradi? (yarmi bo‘yalgan 
bo‘ladi)