Matn muharrirlari va word matn protsessori

2. MS Word ning ishchi stoli tafsiloti.

1. 
   Word dasturini ishga tushirish quyidagicha amalga oshiriladi: ofis panelida Word belgisini ishlatish; «Dasturlar» menyusini «Ishga tushirish» menyusidan olib, Microsoft Word ni tanlash.
   
2. 
   Word ishchi o’rnining asosiy elementlari:
   

• 
  Sarlavhalar paneli - birinchi panel yuqoriga, hujjat nomini saqlaydi. Sarlavhalar panelida hujjatning Sistema menyusi tugmachalari va oynalarni boshqarish tugmachalari joylashgan.
  
• 
  Qatorlar menyusi - ikkinchi qatlamda har bir o’z menyusiga ega menyular ro’yxati qatlami. Bu menyularni Word ning juda ko’p buyruqlari uchun ishlatish mumkin. Bu menyular «Sichqoncha»ning o’ng tugmasi orqali ishga tushiriladi.
  

Har bir menyu funktsiyasi tafsilotlari:

• 
  «Файл» menyusi - ochish, hosil qilish, saqlash va hujjatlarni chop etish, Word dan chiqish;
  
• 
  «To’g’rilash» menyusi - bekor qilish, yo’qotish, nushalash, joylashtirish, matnni izlash va almashtirish, shuningdek boshqa matnga o’tish;
  
• 
  «Ko’rinish» menyusi - hujjatni ko’rish rejimini tanlash buyruqlari, uskunalar panelini va hujjat matni masshtabi tasvirini sozlash;
  
• 
  «Joylashtirish» menyusi - turli ko’rinishdagi matnlar va grafik tasvirlarni hujjat matni ichiga joylashtirish;
  
• 
  «Формат» menyusi - matnlar va grafiklarni formatlash (ular rangi va o’lchovini o’zgartirish);
  
• 
  «Сервис» menyusi - hujjatlarni tekshirish va Word dasturlarini sozlash; - «Jadval» menyusi - jadvallarni hosil qilish, to’g’rilash va formatlash;
  
• 
  «Oyna» menyusi - ochik hujjatlar (fayllar) oynasini tartiblash va kerakli oynani hujjatda ishlatish;
  
• 
  «?» menyusi - Word dasturi bilan ishlashga doir ma’lumotlarni so’rashga xizmat qiladi.
  

Standart uskunalar paneli (odatda uchinchi qator) Word ning juda zarur uskunalarini o’z ichiga oladi. Har qanday uskuna «sichqoncha»ning chap tugmasi bilan ishga tushiriladi.
Formatlash uskunalar panelida (to’rtinchi qator) uskunalar tugmalari joylashgan. Bu tugmalar yordamida shriftning o’lchovi, ko’rinishi (ogma, yarim to’q, tagiga chizilgan), ular tipini tanlash mumkin. CHop etilgan matnni tekislashni tanlash va ko’pgina boshqa uskunalar joylashgan. SHu erda panellar soni o’zgaruvchan ekanligini ta’kidlash foydali.
Koordinata chizig’i - uskunalar panelidan pastroqda joylashgan, undan xat boshini ko’rish va o’rnatish uchun foydalaniladi hamda hujjat maydoni kengligi olinadi. (SHu erda bir matn misolida yuqorida aytilganlarni tushuntirish tavsiya etiladi).
Hujjatning ishchi varog’i - kursor bilan oq fazo (qaerda matn hosil bo’layotganini ko’rsatadi).
Holatlar paneli - ekranning eng pastki yo’li - Siz qaerda turganligingiz haqidagi axborotni chiqaradi (qaysi betda, hujjatda qancha bet bor va hokazo), bundan tashqari qandaydir menyuni chaqirganda, ayni shu menyu nima ish kilayotganini ko’rsatadi. Bundan tashqari, ishchi o’rnida vertikal aylantiruvchi yo’l (hujjatning o’ng tomoni) va gorizontal aylantiruvchi yo’l (holatlar qatori ustida) bor. Ular hujjatlar ustida harakatlanishni amalga oshiradi. Har bir yo’lda «yugurdak» bo’lib, gorizontal yo’lda o’ngdan chapga, vertikal yo’l bo’ylab esa pastdan yuqoriga harakatni ta’minlaydi. SHuningdek, u hujjatning qaysi qismi bilan ishlanayotganligini aniqlaydi.
Hujjatlar bo’yicha harakatlanish operatsiyasi:
a) Bir qator pastga tushib, «sichqoncha»ning chap tugmasini bosing (vertikal yo’lning past qismi);
b) Bir qator yuqoriga chiqib, «sichqoncha»ning o’ng tugmasini bosing (vertikal yo’lning yuqori qismi);
v) Keyingi matnga siljish – «sichqonch»aning chap tugmasini «yugurdak» tagi vertikal yo’l orqali amalga oshiriladi;
g) Avvalgi matn ekraniga o’tish «sichqoncha»ning chap tugmasini bosib, «yugurdak» usti orqali amalga oshiriladi;
d) Hujjatning ma’lum qismiga o’tish uchun «sichqoncha» yordamida «yugurdak» o’sha joyga olib boriladi. «YUgurdak» Siz ishlayotgan matn qismida joylashishi lozim.
e) WORD dan chiqib ketish ALT+F4 yoki «Файл» menyusida «CHiqish» buyrug’i orqali amalga oshiriladi.