Mavzu: Applikatsiya va mozaika bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi Reja

Qog’ozni buklash usullari. Qog‟ozni tng ikkiga buklash uchun qog‟oz stol yoki parta
ustiga kuiladi va ung xamda chap kuli bilan kogozni uziga yakin turgan tomonining ikki uchidan
ushlab, uni pastki uchlari bilan tenglashtiriladi. Bunda kogozning uchlarining kirrasi bir-biriga
rugri tushishi kerak. Ana shundagina kogoz kul bilan tekislanib, uning bukilgan chizigi
ustidan tirnok bosib yurgiziladi.
Qog’ozni bukilgan joyidan yirtish. Kogozni yirtishdan oldin, avval extiyotlik bilan
ochiladi, uning bir tomoni ung kul bilan bosilib, chap kul bilan bukilgan chizikdan sekin
yirtiladi, Bukilgan chizik ustiga chizgichni kuyib, xam kogozni yirtish mumkin.
Qog’ozni bukilgan joyini pichokda kirkish. Kogozni buklab, tirnok bilan bosib iz
tushiriladi. Shundan sung uning buklangan chizigini ung tomonga kilib stol ustiga kuyiladi,
uning orasiga pichokni tikib yurgiziladi.
Qog’ozni kaychi bilan kirkish. Kaychi ung kulda ushlanadi. Ish vaktida kaychini
xarakatsiz ushlab, kirkilayotgan kogozni, undagi kesish chizigi anik kurinishi uchun aylantirib
turiladi.
Qog’ozni yopishtirish. Stolning ustiga gazta yozib, uning ustiga kerakli ulchamda kirkib
olingan rangli yoki istalgan kogoz kuyiladi va muykalam yordamida urtasidan chetiga
avval chap, sungra ung tomonga karab yelim suriladi. Yelimni tez, yupka kilib suriladi.
Yelim surilgan kogozni yopishtiriladigan predmetning ustiga kuyib, uning ustidan
gijimlanishlar bulmasligi uchun toza latta bilan bosib tekislanadi.
Qog’oz va kartonni ulchash usullari. Mexnat darslarida kogozni ulchash usullari
unchalik murakkab emas va ular matematika darslarida kullanadigan asboblar yordamida
bajariladi. Birinchi navbatda bu oddiy chizgich, uchburchak chizgich va tsirkuldir.
Qog’oz va karton bilan ishlash darslarining asosiy xususiyati shundaki, bu darsda
buyumlarning umumiy ko‟rinishidagi yig‟ma, chizma va buyumning namunasi yoki faqat
texnikaviy rasm va chizmalardan foydalaniladi.
O‟qituvchi o‟quvchilarning yig‟ma chizmani o‟qishga, chizma va namunadan barcha
detallarni, ularning o‟lchamini aniqlash va har qaysi detalni mustaqil belgilab olishga
o‟rgatadi. O‟qituvchi o‟quvchilarga namuna va mehnat darsidagi chizmani ko‟rsatib, bolalar
bilan maketni yasash uchun nechta detal tayyorlash kerakligini, ularning o‟lchami shakli
qanday bo‟lishini aniqlaydilar.
Bolalar chizmaga qarab to‟g‟ri burchak, uchburchak shaklida ekanligini aytadilar.
Qog‟oz va karton bilan ishlash mashg‟ulotlari o‟quvchilar oldindan qo‟yidagi tayyorgarlik
ko‟rishadi: stolning ustiga qog‟oz yozib, ish uchun kerakli ish qurollari va materiallarni
olib tayyorlaydilar. Har bir mashg‟ulot oxirida o‟quvchilar keyingi mashg‟ulotda kerakli
bo‟ladigan narsalarni yozib oladilar.
O‟quvchilar ishlayotgan materiallarga tejamkorlik bilan munosabatda bo‟lishlari, o‟z
ishini rejalashtira bilishlari, vaqtdan unumli foydalanishlari shu bilan birga ish joylarini toza
va ozoda, sinf xonasini tozalab qo‟yishlari kerak.
Barcha fanlarda qo‟llanilganidek mehnat darslarida ham tahlimning ko‟rsatmali
vositalaridan foydalaniladi. Jumladan mehnat darslarida turli xil namuna, rasm chiziq
sxematik namuna turli predmetlarning shuningdek texnik vositalardan foydalaniladi.
Yuqorida aytib o‟tkanimizdek “Qog‟oz va karton bilan ishlash” mashg‟ulotlarida
o‟quvchilar qog‟ozni buklash yo‟li bilan turli xil narsalarning shaklini yasashni ham
o‟rganib boradilar. Ana shunday mashg‟ulotlar davomida o‟qituvchi quyidagi ko‟rsatmali
qurollardan foydalanish mumkin. SHu bilan o‟quvchilar bu ko‟rgazmalarni yasashni
bosqichlariga rioya qilgan holda, dars davomida yasalishini o‟rganib borishlari mumkin.