Mavzu: Biologiyani o’qitish metodlari va ularning klassifikatsiyasi Reja



Yüklə 142,52 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/6
tarix10.05.2023
ölçüsü142,52 Kb.
#110439
  1   2   3   4   5   6
5 ma`ruza



Mavzu: Biologiyani o’qitish metodlari va ularning klassifikatsiyasi
Reja: 
1. O‘qitish metodlarining umumiy tavsifi. 
2. Og‘zaki metodlar va ularning turlari. 
3. Biologiya o`qitish metodlari klassifikatsiyasi 
Asosiy tushuncha va tayanch atamalar: 
O‘qitish metodlari, o‘qitish metodlarining funksiyalari, o‘qitish metodlarining 
tasnifi va tavsifi, o‘qitishning reproduktiv metodlari. 
Ma’lumki, ta’lim jarayoni o‘quvchilarning bilim olish, ko‘nikma va 
malakalarni egallash, ularning ilmiy dunyoqarashi, ijodiy izlanishlarini rivojlantirish 
maqsadiga yo‘g‘rilgan o‘qituvchi va o‘quvchilarning o‘zaro hamkorligi sanaladi. 
Boshqacha aytganda, ta’lim mazmunining o‘qitish metodlari yordamida 
o‘zlashtirilishiga erishishdir. 
Metod so‘zi umumiy ma’noda muayyan maqsadga erishish usulidir. 
O‘qitish metodlari tom ma’noda o‘qituvchining bilimlarni o‘quvchilar ongiga 
etkazish va ayni paytda ularni o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirib olish usulidir. 
Didaktikada o‘qitish metodlari quyidagi metodologik va nazariy qoidalarga 
asosan ta’riflanadi: 
• O‘qitish metodi o‘qitish jarayonining o‘ziga xos pedagogik sharoitida 
ob’ektiv reallikni bilish metodlarining ifodasi sanaladi, ya’ni o‘qitish metodlari 
yordamida o‘quvchilarning bilish faoliyati tashkil etiladi va boshqariladi. 
• O‘qitish metodlari o‘quvchilarni o‘qitish, tarbiyalash va rivojlantirish 
maqsadida qo‘llaniladi. Bu ularning asosiy funksiyalari sanaladi, shuningdek
mazkur metodlarning undovchi, rag‘batlantiruvchi, uyushtiruvchi va nazorat 
qiluvchi funksiyalari ham mavjud. 
• O‘qitish metodlari yagona ta’lim jarayonining ikkita sub’ekti bo‘lgan 
o‘qituvchining 
pedagogik 
va 
o‘quvchilarning 
o‘quv-bilish 
faoliyatini 
uyg‘unlashtiruvchi, hamkorligini ta’minlovchi faoliyat usulidir. 
• O‘qitish metodlari o‘qitishning moddiy vositalari bo‘lgan darslik, 
ko‘rgazmali, didaktik va tarqatma materiallar bilan uzviy bog‘langandir. 
• O‘qitish metodlari aniq o‘qitish usullaridan tarkib topadi va pedagogik 
jarayonga qo‘llaniladi. 
• O‘qitish metodlari o‘zaro bog‘langan faoliyat usullari sifatida darsning 
barcha bosqichlari, tashkiliy qism, o‘quvchilarning bilish motivlarini faollashtirish, 
yangi mavzuni o‘rganish, o‘quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish va 
boshqarish, o‘quvchilarning o‘zlashtirgan bilimlarini nazorat qilish va baholash
olingan natijalarni tahlil qilish, uy vazifasini berishda foydalaniladi. 
Darsda o‘qitish metodlari doimo muayyan birikma holida qo‘llaniladi. 
Darsning har bir bosqichida metodlarning u yoki bu birikmalaridan foydalaniladi. 
Mazkur bosqichdagi vazifalarni muvaffaqiyatli hal etishni ta’minlovchi metod 
ustunlik qiluvchi etakchi tizim hosil qiluvchi metod hisoblanadi, qolgan metodlar 
unga bo‘ysunadi. Biologiyani o‘qitishda aksariyat hollarda ko‘rgazmali metod 
etakchi o‘rinni egallaydi, boshqa metodlar unga bo‘ysunadi yoki singib ketadi. 


Inson faoliyati metodlarining o‘zgarishi, o‘qitish metodlarining boyishiga va 
yangilanishiga olib keladi. Axborotlarning globallashuvi sharoitida dasturli o‘qitish, 
EHM dasturlari vositasida o‘qitish va h.k. metodlar vujudga keldi. 
Didaktikada o‘qitish metodlarini tasniflash munozarali masala bo‘lib, 
tasniflash turli asoslar bo‘yicha amalga oshirilgan.
Akademik I.D.Zverev metodlarni o‘qitish manbalari va o‘quvchilar faollik 
darajasiga ko‘ra quyidagicha tasniflashni tavsiya etgan. 
Mazkur jadvalga muvofiq, o‘qitish metodlarining 9 guruhini tanlab olish 
imkonini beradi.
O‘qitish 
manbalari 
bo‘yicha 
O‘quvchilar faollik darajasiga ko‘ra 
Reproduktiv 
(qayta aytib berish) 
Qisman 
qidiruv 
tadqiqotchili

Og‘zaki 
+


Ko‘rgazmali



Amaliy



Taniqli didaktik olim Yu.K. Babanskiy o‘qitish metodlarini quyidagi 
guruhlarga ajratgan: 
• O‘qitishning og‘zaki metodlari (hikoya, suhbat, o‘quv ma’ruzasi). 
• O‘qitishning ko‘rgazmali metodlari. 
• O‘qitishning amaliy metodlari. 
• O‘qitishning muammoli-izlanish metodlari. 
• O‘qitishning mantiqiy metodlari. 
• Mustaqil ishlash metodlari. 
• O‘qitishda o‘quvchilar faoliyatini rag‘batlantirish va asoslash metodlari. 
• O‘qitishning nazorat va o‘z-o‘zini nazorat qilish metodlari. 
Quyida o‘qitishning reproduktiv metodlari bo‘lgan og‘zaki metodlari (hikoya, 
suhbat, o‘quv ma’ruzasi), ko‘rgazmali, amaliy metodlarining tavsifi beriladi: 

Yüklə 142,52 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin