Mavzu: Bolalar psixikasini o’rganishning yordamchi metodlari. Reja: I. Kirish

Mavzu: Bolalar psixikasini o’rganishning yordamchi metodlari.
Reja:
I. Kirish.
1.1. Bolalar psixikasini o’rganishning yordamchi metodlarining dolzarbligi va ahamiyati.
1.2. Bitiruv malakviy ishining maqsad va vazifalari.
II. Asosiy qism.
2.1. Bolalar psixikasini o’rganishning yordamchi metodlarining maqsad va vazifalari.
2.2. Bolalar psixologiyasining asosiy va yordamchi metodlari.
2.3. Kuzatish va eksperiment yosh psixologiyasining asosiy metodi sifatida.
III. Xulosa.
IV. Foydalanilgan adabiyotlar.
I. Kirish.
1.1. Bolalar psixikasini o’rganishning yordamchi
metodlarining dolzarbligi va ahamiyati.
Наг tomonlama yetuk, barkamol shaxsni tarbiyalash hozirgi kun ta’lim tizimi oldidagi dolzarb muammolardan biridir. Barkamol shaxsni tarbiyalashda u dunyoga kelganidan boshlab, to maktabgacha tarbiya yoshigacha bo‘lgan davrdagi psixologik xususiyatlarini bilish tarbiyachilar, pedagoglar va psixologlar, ota-onalar uchun muhim ahamiyatga ega. Bolalar psixologiyasi fanining taraqqiyoti ikki asosiy yo‘nalishda kechadi: psixik taraqqiyot manbalari muammosining nazariy hal etilishi va bolalar psixikasini o‘rganishning yanada samaraliroq metodlarini qidirish. Psixik taraqqiyot manbalari muammolarini nazariy hal etish deganda ushbu muammo bilan shug‘ulangan asosiy psixologik maktablar va yo‘nalishlar vakillarining qarashlari tushuniladi.
Bola psixikasini o‘rganishning yanada samarali metodlarini qidirish bolalar psixik taraqqiyotiga xos xususiyatlar haqida aniqroq axborot olishga xizmat qiladigan metodlami ishlab chiqishni anglatadi. An’anaviy ravishda tadqiqot metodlari asosiy va yoidamchi metodlarga ajratiladi. Asosiy metodlar — kuzatish va eksperiment — bola taraqqiyoti haqida ishonchli ma’lumot bera oladi. Yordamchi metodlar — test, so‘rov, faoliyat mahsullarini o‘iganish — tasvirlovchi maiumot berib, bu ma’lumot asosida faqatgina tahminlarni ilgari surish mumkin bo’ladi. Kuzatish. Kuzatish — psixologik tadqiqotning asosiy empirik metodlaridan biri bo’lib, psixik hodisalami maqsadga muvofiq va tizimli ravishda idrok etishga asoslangandir.
Bolalar psixologiyasi fanining taraqqiyoti ikki asosiy yo‘nalishda kechadi: psixik taraqqiyot manbalari muammosining nazariy hal etilishiva bolalar psixikasini o'rganishning yanada samaraliroq metodlariniqidirish. Psixik taraqqiyot manbalari muammolarini nazariy hal etishdeganda ushbu muammo bilan, shug'ulangan asosiy psixologikmaktablar va yo‘nalishlar vakillarining qarashlari tushuniladi. Bolapsixikasini o‘rganishning yanada samarali metodlarini qidirish bolalarpsixik taraqqiyotiga xos xususiyatlar haqida aniqroq axborot olishgaxizmat qiladigan metodlami ishlab chiqishni anglatadi. Bolalar psixologiyasi fanining taraqqiyoti ikki asosiy yo‘nalishdakechadi: psixik taraqqiyot manbalari muammosining nazariy hal etilishiva bolalar psixikasini o'rganishning yanada samaraliroq metodlariniqidirish.
Psixik taraqqiyot manbalari muammolarini nazariy hal etishdeganda ushbu muammo bilan, shug'ulangan asosiy psixologikmaktablar va yo‘nalishlar vakillarining qarashlari tushuniladi. Bolapsixikasini o‘rganishning yanada samarali metodlarini qidirish bolalarpsixik taraqqiyotiga xos xususiyatlar haqida aniqroq axborot olishgaxizmat qiladigan metodlami ishlab chiqishni anglatadi.
Ajratilgan vazifalardan yana biri shuki, hozirgi davrda ijtimoiy psixologiya o‘zi bilan bevosita aloqador bo‘lgan boshqa psixologiya tarmoqlari bilan hamkorlikda keskin o‘zgarishlar davrida har bir inson ongida nima sodir bo‘ladi, u bu o‘zgarishlarni qanday idrok qilmoqda, uning hayotiy mavqeini qanday qilib maqsadga muvofiq tarzda faollashtirish mumkin, degan savollarga ilmiy asoslangan javob topib berishdir.
Boshqaruv psixologiyasi, sanoat va ishlab chiqarish psixologiyasi ham shunday guruhiy jarayonlarning qonun va qoidalarini tadqiq etish tufayli ajralib chiqqan tadbiqiy sohalardir. Ijtimoiy psixologiya o‘rganadigan eng asosiy va yuqorida ta’kidlab o‘tilgan muammolarni o‘z ichiga olgan masalalardan biri - 6u muomaladir.
Psixolog olimlarnnng fikricha, bugungi kunda ijtimoiy psixologiyaning predmeti ham va uning doirasida o‘tkaziladigan barcha tadqiqotlarning umumiy ob’ekti ham muomaladir. Uning inson hayotida tutgan o‘rnini aniqlash turli ijtimoiy faoliyatlar sharoitida samara beradigan muomala turlari va uslublarini yoritish, uning sof psixologik mexanizmlarini tadqiq etish, fanning eng muhim tadbiqiy yo‘nalishlaridandir. Shuning uchun ham har bir konkret sharoitda shaxslararo muloqot samaradorligini oshirish omillarini o‘rganish hozirgi ijtimoiy psixologiyadagi muhim muammolardandir.karashlardagi olimlar turlicha sharxlaydilar va tushunadilar.
Masalan, amerikalik psixologlar metodologiya deganda, tadkikot jarayonida ishlatiladigan barcha tadkikot uslublari va texnik jarayonlarni tushunadilar. Lekin metodologiya tushunchasi aslida uslublar yigindisidan kengrok tushunchadir. Xozirgi zamon Yevropa mamlakatlaridagi olimlar, xususan rus olimlari fandagi metodologiya deganda: ushbu fan falsafiy asoslari va nazariy konuniyatlaridan kelib chikadigan bilimlar bilan tekshirishning konkret usullari majmuasini tushunadilar. Ya’ni «metodologiya» tushunchasi konkret metodlar yoki texnik usullar tushunchalaridan kengrokdir.
Kuzatish metodi ijtimoiy psixologiyada o‘ziga xos ijtimoiy sharoitlarda, o‘ziga xos vaziyatlarda va ma’lum guruhlarda ishlatiladi. Bunda tadqiqotchi eng avvalo nimani kuzataman, qanday yo‘l bilan kuzataman, kuzatuv birligi qilib nimani olaman, kuzatuvni qancha vaqt mobaynida davom etgiraman degan qator savollarga javob topgandan keyingina ilmiy tadqiqotini boshlaydi. Demak, kuzatish metodi yordamida aniq ishlab chiqilgan reja asosida kuzatuvchini qiziqtirgan u yoki bu ijtimoiy xulq-atvor shakllari qayd etiladi.