Mavzu: Bolalar psixikasini o’rganishning yordamchi metodlari. Reja: I. Kirish

Proyektiv metodlar.
Proektiv metod - shaxsni o’rganishning metodlaridan biri. Unda shunday eksperimental vaziyatlar yaratiladiki, bu vaziyatlar sinalvuchilar tomonidan talqin etilishi raumkin bo’ladi. Aynan sinaluvchining bergan talqinini tahlil etish orqali uning shaxsi haqida muayyan xulosalar chiqariladi. Chunki muayyan eksperimental vaziyatni talqin etar ekan proeksiya mexanizmi tufayli sinduvchi o’z ichki kechinmalari, o’у xayollari, orzulari, qo’rquv va xavotirlarini tashqariga chiqaradi.
Maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlaganda qo’llaniladigan odatdagi proektiv metodikalar quyidagilardan iborat: “Bola appersepsiya testi”, “Jeksonning oilaviy ustanovkalarn testi”, “Dyuss ertaklari metodilcasi” va hokazoLar. Ushbu metodikalarni qo’llash asosan individual ish jaiayonida amalga oshirilib, ancha ko’p vaqt talab etadi. Proektiv metod bilan o’tkazilgan tadqiqot natijalariini talqin etishda tadqiqotchidan katta maliorat talab qilinadi.
Faoliyat mahsulini o’rganish metodi.
Faoliyat mahsulini o’rganish orqali maktabgacha yoshdagi bolalami o’rganish haqida gap ketgandii, birinchi navbatda, bolalaming tasviriy faoliyati mahsullarini tahlil qilish nazarda tutiladi. Shu tufayli tasviriy faoKyat mahsullarini o’rgariishga asoslangan Metodlar o’z nomi bilan grafik metodlar deb ataladi.
Giafik metodlar o’z ichiga rasm chizish metodikalari - “Odamni chizgin”, “Avtoportret”, “Erkin mavzudagi rasm”, “Dunyo rasmi”, “Oila rasmi”, “Oilaning kinetik rasmi”, “Uy, daraxt. odam” - “Geometrik shakllardan odain rasmini yig’ish”, “Daraxt” grafik testi, “Grafik diktant” va boshqalarni oladi.
Yuqorida tilga olingan metodik vositalar adabiyotlarda batafsil tahlil etilgan. test. Test meitodida muayyan standart topshiriq va vaziyatlar (testlar) qo’llaniladi. Ushbu metod bir qator ustun tomonlarga ega: tadqiqotlar sinaluvchilarning katta guruhi bilan o’tkazish mumkin: natijalarni hisoblash va qayta ishlash ancha yengil va sodda. Ivletodning asosiy kamchiligi shimdaki, u bolanmg kelajakdagi rivojlanishi haqicla ma’lumot berolmaydi.
Psixologiya fanida hozirda maklabgacha yoshdagi bola shaxsiga xos xususiyatiar, uning emotsional-irodaviy sohasiga xos sifatlar, motivatsion sohasiga tegishli xususiyatiar, individual-tipologik xususiyatiari, bolaniiig bilish jarayonlariga xos xususiyatianii aniqlaydigan maxsus testiaming to’plarnlari tnavjud. Talabalaming mavzuni qanchalik o‘zlashtirganliklarini mustaqil fikrlarini bilish uchun T-chizma grafik organayzeridan foydalanish mumkin.